Алаш зиялылары және абайтанудың бастау көзі. Лидеры Алаша и история абаеведения.

Аннотация

Бұл мақала абайтану тарихына арналған. Мұнда алғашқы абайтанушылар: ә. Бөкейханов, А. Байтұрсынов, М. Дулатовтардың Абай туралы зерттеу мақалалары талданып және «Қазақ» газетінің абайтанудағы орны анықталады. Кезінде жарияланып, ұзақ уақыт бойы ғылыми айналымға түспей келген материалдардың мәні жан-жақты және толық ашылады. Сонымен қатар, мақалада ә. Бөкейханов, А. Байтұрсынов, М. Дулатов зерттеу еңбектерінің ғылыми маңызы терең талданып, абайтанудың басты бағыттары айқындалған. Абайтанудың дамуына кері әсерін тигізген тарихи және идеологиялық жағдайларға ерекше назар аударылған. ә. Бөкейхановтың Абай мұрасы туралы мақалаларының тарихи маңызы көрсетілген. Автор, әсіресе, Абайдың қазақ ұлттық руханиятындағы ұлы тұлға ретіндегі орнын алғаш айқындаған А. Байтұрсыновтың ғылыми көзқарастарына айрықша көңіл бөлген. Жалпы алғанда, алғашқы абайтанушылардың ізденістері мен ғылыми жетістіктері терең талданып, әділ бағаланған. Настоящая статья посвящена истории абаеведения. В ней анализируются исследовательские статьи первых абаеведов: А. Букейханова, А. Байтурсынова, М. Дулатова о творчестве Абая и оп¬ределена роль газеты «Казах» в становлении абаеведения. Объективно и всесторонне раскрыто значение опубликованных материалов, которые долгое время не включались в научный оборот. В статье подвержена анализу научная глубина исследовательских трудов А. Букейханова, А. Байтур- сынова, М. Дулатова, выявлены основные направления абаеведения. Большое внимание уделено историческим и идеологическим условиям, отрицательно сказавшимся на развитии абаеведения. Показано историческое значение статьи А. Бокейханова о литературном наследии Абая. Особое внимание автор статьи уделил научным взглядам А.Байтурсынова, впервые определившего Абая как личность, сыгравшую первостепенную роль в национальной духовности казахского народа. В целом, отмечены и проанализированы поиски и научные достижения первых исследователей твор¬чества Абая.