Қазақстандағы таблоидтық журналистиканың бағыттары
DOI:
https://doi.org/10.26577/HJ.2021.v59.i1.02Аннотация
Бұл мақаланың мақсаты Қазақстандағы таблоидтық журналистиканың эволюциясы мен әлеуметтік рөлін зерттеу болып табылады. Медиалық таблоидтау процесі дәстүрлі идеал- дарды жоюды қамтиды, сонымен қатар бұрын «тыйым» деп саналған әлеуметтік тақырыптарды көтереді. Заманауи медиа-технологиялары бар елде таблоидтық журналистиканың қалыптасуы мен даму тарихы – тұтастай алғанда Орталық Азия аймағы, оның ішінде Қазақстан үшін өте сирек кездесетін тақырып. Зерттеудің ғылыми және практикалық маңыздылығы оның жаңашылдығымен және осы тақырыптағы зерттеулердің сиректігіне байланысты. Қазақстан Республикасының бұқаралық ақпарат құралдарындағы таблоидтық журналистиканың қазіргі жағдайын айқындау үшін бірқатар танымал қазақстандық журналистермен, редакторлармен және блоггерлермен сұхбат өткізілді. Сауалнамаға 100 адам қатысты. Сауалнама нәтижелері қолмен талданды.
Зерттеудің практикалық құндылығы – медиа саланың негізгі проблемаларын анықтау. Алын- ған мәліметтерге сәйкес, таблоидтардың баяу дамуының себебі – жергілікті журналистерге сая- саткерлердің, танымал адамдар мен қоғам қайраткерлерінің жеке өмірі (соның ішінде меншік) туралы ашық жазуға мүмкіндік бермейтін менталитеттің болуы. Белгілері бойынша таблоидқа жатқызылатын көптеген қазақстандық БАҚ имиджінің түсіп кетуінен қауіптеніп, өздерін бұл санатқа жатқызбайды. Бүгінде таблоидтық журналистикаға демократия дамуына ықпал ету мүмкіндігін қоса, қоғамдық салада үлкен перспективалар пайда болғаны анық. Таблоидтық жур- налистиканың ерекшелігі немесе қазақстандық тренді – оған саяси факторлар емес, экономикалық және психологиялық факторлар көбірек ықпал етеді.
Түйін сөздер: Қазақстан, таблоид, журналистика, демократия.
Библиографиялық сілтемелер
Azattyq.org (27. 07. 2011). Мамашулы А. Направление «Каравана» менялось каждый раз со сменой владельца – [The direction of the «Caravan» changed every time with a change of ownership]. Retrieved from https://rus.azattyq.org/a/karawan_news- paper_/24277868.html.
Becker L., Tudor V. and Nusser N. (2007) An evaluation of press freedom indicators. International Communication Gazette. 69 (1): 5-28.
Gossel D. (2014) Tabloid journalism. Encyclopedia Britannica. Retrieved from https://www.britannica.com/topic/tabloid-journalism. Government of Kazakhstan (2018) On making amendments and additions to some legislative acts of the Republic of Kazakh-
stan on information and communications. Law of the Republic of Kazakhstan. Available at: http://online.zakon.kz/document/?doc_ id=34205812#pos=4;-253 (in Russian).
Guek-Cheng P. (2001). Cultures of the world. Kazakhstan. Marshall Cavendish: NY-London-Sydney. Times Media Private Limited. P. 85.
Hh.kz (19.12.2014). Казахстанский таблоид «Большая Газета» и HeadHunter Казахстан стали информационными партнерами – [Kazakhstani tabloid «Bolshaya Gazeta» and HeadHunter Kazakhstan became information partners]. Retrieved from https://hh.kz/article/news-299.
Johansson, S. (2020). Tabloid journalism and tabloidization. Communication. Oxford Research. Retrieved from https://oxfor- dre.com/communication/view/10.1093/acrefore/9780190228613.001.0001/acrefore-9780190228613-e-877.
Johnson T. E. (2015). West Meets East in Kazakhstan: Life in and Around Almaty, Kazakhstan, in the 1990’S from the Perspec- tive of an American Expat. Bloomington: AuthorHouse. - 280 p.
Kazpravda.kz (12.01.2018). Главная газета страны теперь выходит в новом формате - [The main newspaper of the country is now published in a new format]. Retrieved from https://kazpravda.kz/news/obshchestvo/glavnaya-gazeta-strani-teper-vihodit-v- novom-formate.
Kozybaev S.K., Noda L.P., Rozhkov A.V. (2006). Journalism of Kazakhstan. Encyclopedia. Series “Domestic Journalism”.
Almaty: Economics. - 536 p.
Kursiv.kz (23.05.2018). Шаповалова А. Дарига Назарбаева: Таблоиды на фоне интернет-тролей выглядят вполне прилично – [Dariga Nazarbayeva: Tabloids against the background of Internet trolls look pretty decent]. Retrieved from https:// kursiv.kz/news/obschestvo/2018-05/dariga-nazarbaeva-tabloidy-na-fone-internet-troley-vyglyadyat-vpolne.
OECD (2015) OECD bolsters relationship with Kazakhstan – Signs Kazakhstan Country Programme Agreement. Available at: http://www.oecd.org/economy/oecd-bolsters-relationship-with-kazakhstan-signs-kazakhstan-country-programme-agreement.html.
Popović V. and Popović P. (2014) The twenty-first century, the reign of tabloid journalism. Procedia-Social and Behavioral Sci- ences. 163: 12-18.
Richter A. (2008) Post-Soviet perspective on censorship and freedom of the media: An overview. International Communication Gazette. 70 (5): 307-324.
Schatz E. (2009) The soft authoritarian tool kit: Agenda-setting power in Kazakhstan and Kyrgyzstan. Comparative Politics. 41 (2): 203-222.
Sokolova N. (2008). Работа в таблоиде – [Work in the tabloid]. Ch. from Practical journalism in Kazakhstan: a practical guide.
Almaty: MediaNet International Journalism Center.
Tengrinew. kz (30.09.2009). Владелец Life.ru откроет школу таблоидной журналистики – [The owner of Life.ru will open a school of tabloid journalism]. Retrieved from https://tengrinews.kz/kazakhstan_news/vladelets-liferu-otkroet-shkolu-tabloidnoy- jurnalistiki-26497/.
Tussupova D. (2010) Mass media and ethnic relations in Kazakhstan. Problems of Post-Communism. 57 (6): 32-45.
Webster M. (2019). Tabloid. The Merriam-Webster.com Dictionary, Merriam-Webster Inc. Retrieved from https://www.merri- am-webster.com/dictionary/tabloid.
Wikipedia. org (2019). Караван (газета) – [“Caravan” (newspaper)]. Retrieved from https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9A% D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D0%BD_(%D0%B3%D0%B0%D0%B7%D0%B5%D1%82%D0%B0).
