Судандағы БАҚ туралы заңдағы медиа тәжірибе мәселелері
DOI:
https://doi.org/10.26577/HJ.2021.v60.i2.03Аннотация
Мақалада Судан Республикасындағы бұқаралық ақпарат құралдарын заңнамалық реттеу практикасы мен мазмұнын зерттеу нәтижелері келтірілген. Мақсаты - мемлекет пен бұқаралық ақпарат құралдары арасындағы қарым-қатынас моделінің негізгі сипаттамаларын анықтау және сипаттау, журналист еркіндігі деңгейін, Суданның медиа саласын өзін-өзі реттеудің даму перспективаларын анықтау. Зерттеу барысында қолданыстағы нақты құқықтық құжаттардың, заңдардың, актілер мен ережелердің мазмұнына талдау жасалады. Судандық БАҚ қызметкерлерімен сұхбат жүргізу сияқты стандартты зерттеу әдістері мен құралдары авторға өзара іс-әрекеттер мен өзара түсіністік тұжырымдамасын анықтауға мүмкіндік берді. Судан Республикасындағы заңнамалық базаның медиаға ықпалы қарастырылады.
Зерттеу нәтижесінде автор Суданның бұқаралық ақпарат құралдары туралы заңдарда «сөз бостандығы», «ақпаратқа қолжетімділік еркіндігі» ұғымдары туралы ешқандай сипаттама немесе түсініктеме жоқ деген қорытындыға келеді. Сонымен қатар, Судандық бұқаралық ақпарат құралдарының тәжірибесінде адам құқықтары, әділеттілік принциптері, шағымдарды қарау және т.б. мәселелер бойынша қоғаммен және бұқаралық ақпарат құралдарының мамандарымен байланыс орнатуға жауапты адам – омбудсмен сияқты маңызды институт жоқ. Суданда цензура деңгейінің жоғары екенін көрсетті.
Сондай-ақ, автор бұқаралық ақпарат құралдары туралы заңнаманы жетілдіру бойынша 2018- 2019 жылдары елде болған жаңа саяси өзгерістерді ескеретін іргелі ұсыныстар жасады.
Судан Республикасының заңнамалық реттеудің жалпы тәжірибесінің авторы ұсынған зерттеудің практикалық маңызы да зор. Соның негізінде қолданыстағы заңнамаға өзгертулер енгізу, нақты бостандыққа кепілдік беретін заңдардың жаңа басылымдарын қабылдау жүйесін қолдану, бұқаралық ақпарат құралдарының, адамның ақпаратты еркін алу және тарату жөніндегі негізгі құқығын іске асыру ұсынылады. Автордың көзқарасы бойынша пікірлерді кедергісіз білдіру және тиісті ақпарат алу үшін қолайлы жағдайлар жасау Суданның қоғамдық-саяси саласын дамытудың алғышарты болып табылады.
Түйін сөздер: медиа заңнама, сөз бостандығы, Судан, өзіндік цензура, адам құқықтары.
Библиографиялық сілтемелер
Abdel-Halim Musa Yaqoub (2019), A journalist-academic with a doctorate in journalism. (author’s interview). Awad Ibrahim Awad (2019) Radio and TV broadcaster ‒ professor of media at universities (author’s interview). Lamia Bella (2019) А journalist ‒ holds a doctorate in journalism (author’s interview).
Makkawi H., El-Sayed L., (2010) Communication and its Contemporary Theories, 9 Edition, Cairo, The Egyptian Lebanese House, pp. 175.
Majzoub Bakhit (2019) A journalist ‒ Specialist in Radio and Television ‒ Holds a PhD – Academic (author’s interview). Muhammad Othman Adam (2019) A journalist ‒ translator ‒ correspondent for the Associated Press (author’s interview).
Mustafa Salah El-Din (2014) Social media sites in Sudan are being widely criticized, and the Communications Commission denies blocking them, Al-Quds Al-Arabi., http://www.alquds.co.uk/?p=240474
Revision of the text of the National Authority for Radio and Television Law for the year 2001. Nahed Hamza (2019) Journalist ‒ academic ‒ PhD in Journalism (author’s interview).
Ombudsmän, Riksdagens (2017) Historik. Retrieved: ‒ 19 May. Hatem Babiker (2019) А producer ‒ Sudan TV (author’s interview).
Hasan Abdullah Ali Hussein Khalil., (2004) The Journalism Industry in Sudan: Challenges of Reality and Future Prospects, Journal of the Red Sea University, Fifth Issue, pp. 69.
Sudanese Media ‒ Reality ‒ and Challenges., https://almezmaah.com/2018/04/10/
The American Heritage Dictionary of the English Language (5th ed.) (2014). Boston: Houghton Mifflin Harcourt. Retrieved 10 May 2019., pp. 221-225
Thoraya Mohamed Ahmed Bakhit (2019) Journalist ‒ who holds a doctorate in media (author’s interview).
