Медиамәтін жаңа ақпараттық кеңістіктің санаты ретінде
DOI:
https://doi.org/10.26577/HJ.2021.v62.i4.03Аннотация
Қазіргі ақпараттық кеңістік онда ұсынылған материалдардың шексіз дерлік алуандығымен сипатталады. Ақпараттық технологиялардың дамуы бұқаралық коммуникация саласында ақпаратты ұсынудың жаңа әдістері мен форматтарының пайда болуына әкелді.
Бұл мақаланың мақсаты - жаңа ақпараттық кеңістіктің санаты ретінде медиамәтінге жан-жақты талдау жасау; оның негізгі құрылымдық элементтерін, категориялық сипаттамалары мен параметрлерін қарастыру. Зерттеудің әдіснамалық негізі аналитикалық-синтетикалық әдіс. Қосымша ретінде: салыстырмалы және индуктивті-дедуктивті әдістер, ғылыми әдебиеттерді, публицистикалық және ғылыми мақалаларды синтездеу, жалпылау, түсіндіру, талдау, сондай-ақ мазмұнды талдау және мета-талдау элементтері пайдаланылды. Жүргізілген зерттеу медиамәтін категориясы бұқаралық ақпарат құралдары мен байланыс өнімдерінің алуан түрлерін біріктіруге мүмкіндігі бар деген қорытындыға келуге мүмкіндік береді. Медиамәтіндердің әртүрлі түрлерінің негізгі сипаттамаларын талдау жаңа ақпараттық кеңістіктегі медиамәтін категориясына дәстүрлі (ескі) медиамәтіндері ғана емес, сонымен қатар, жаңа медиамәтіндері, соның ішінде интернет мәтіндері мен ұялы телефония мәтіндері де кіретіндігін көрсетілген. Зерттеудің құндылығы оның нәтижелері медиамәтінді әртүрлі медиа құрылымдарға қосуға мүмкіндік беретіндігінде және, тиісінше, оны бұқаралық-коммуникациялық қызметтің ажырамас әмбебап бөлігі, конвергентті санат ретінде қарастыруға және бұл мәтінді әртүрлі медиа жағдайларда қолдануға мүмкіндік береді, сондай-ақ, нәтижесінде жаңа ақпараттық кеңістіктің қалыптасуына ықпал етеді. Зерттеудің практикалық маңыздылығы оның материалдары мен нәтижелерін жоғары оқу орындарында журналистика және бұқаралық коммуникация бойынша арнайы кәсіби пәндерді оқыту процесінде, сондай-ақ журналистердің практикалық қызметінде, ең алдымен интернет-журналистика, ұялы телефония, пікірлер журналистикасы мен азаматтық журналистика саласында пайдалануға болатындығында.
Кілт сөздер: медиамәтін, ғаламтор-мәтіні, мобильді медиамәтін, медиамәтіннің параметрлері, ақпараттық кеңістік, бұқаралық коммуникация.
Библиографиялық сілтемелер
Bell, A. (1991) The Language of News Media. Oxford: Blackwell.
Dijk, Teun A. van (1989) Yazyk. Poznanie. Kommunikatsiya. Language. Cognition. Communication. Moscow: Progress.
Dijk, Teun A. van (1988) News Analysis: Case Studies of international and National News in the Press (Routledge Communication Series). New York, London.
Dobrosklonskaya, T.G. (2008) Yazyk sredstv massovoi informatsii Language of the media. Moscow: KDU, 30, 31.
Fairclough, N. (1989) Language and Power. London: Longman.
Fairclough, N. (1995) Media Discourse. London: Edward Arnold.
Fowler, R. (1991) Language in the News: Discourse and Ideology in the Press. London: Routledge.
Gilyarevskiy, R.S. (2005) Text as an element of information technology (In Russian). Vestnik Moskovskogo Universiteta. Serija 10. Zhurnalistika. No. 2.
Kostomarov, V.G. (2005) Nash yazyk v deystvii. Ocherki sovremnnoi russkoi stilistiki. Our language in action. Essays on modern Russian stylistics. Moscow: Gardariki, 80.
Kuzmina, N.A. (2011) Sovremennyi mediatekst: uchebnoe posobie Modern media text: a tutorial. Omsk, 2011.
Montogmery, M. (1990) Meanings and the Media: Studies in the discourse analysis of media texts. University of Strathclyde
Montgomery, M. (1992) Introduction to Language and Society. OUP.
Montgomery, M. (1996) The Media. British Council
Oleshko, V.F. (2003) Zhurnalistika kak tvorchestvo Journalism as creativity. Moscow: RIP-holding, 11.
Slavkin, V.V. (2005) Zhurnalistskiy tekst v dinamicheskom aspekte Journalistic text in a dynamic aspect. Vestnik Moskovskogo Universiteta. Serija 10. Zhurnalistika. No. 2, 16-20
Slavkin, V.V. (2014) Kultura sozdayniya media tekstov The culture of media texts creating // Media Trendy. No. 6 (48). November 28, 2014.
Zasurskiy, Ya.N. (2007) Media tekst v kontekste konverevtsii Media text in the context of convergence // Yazyk sovremennoy zhyrnalistiki. Sbornik statey. Moscow: Flinta, Nauka, 10.
Electronic resources:
“Aikyn” newspaper (25.10.2021). Retrieved from: https://aikyn.kz/
“Amaty Akshamy” newspaper (25.10.2021). Retrieved from: https://almaty-akshamy.kz/
BBC news / facebook (06.10.2021). Retrieved from: https://www.facebook.com/bbcnews/
BBC News Night (06.10.2021). Retrieved from: BBC Newsnight https://bbc.in/3uQULGM
“China Daily” newspaper (14.09.2021). Retrieved from: https://www.chinadailyasia.com/
“Dagens Nyheter” newspaper (08.10.2021). Retrieved from: https://www.dn.se/debatt/lar-unga-om-antisemitismens-betydelse-for-forintelsen/?fbclid=IwAR1rdgiuR9HQO6R4jrDh-pIOuvWJZONJ8U3DoEaQF8mSbfvqI8mv9OpfDDI
“Delovoy Kazakhstan" newspaper (25.10.2021). Retrieved from: https://dknews.kz/
“Egemen Qazaqstan” newspaper (25.10.2021). Retrieved from: https://egemen.kz/
“Express K” newspaper (25.10.2021). Retrieved from: https://exk.kz/
“Kapital.kz” (25.10.2021). Retrieved from: https://kapital.kz/
“Kazakhstanskaya Pravda” newspaper (25.10.2021). Retrieved from: https://www.kazpravda.kz/
"Kolyosa" (25.10.2021). Retrieved from: https://kolesa.kz/
"Krysha" (25.10.2021). Retrieved from: https://krisha.kz/
“Liter” newspaper (25.10.2021). Retrieved from: https://liter.kz/
NUR.kz (26.10.2021). Retrieved from: https://www.nur.kz/politics/universe/1938917-video- vizita-tokaeva-v-turkmenistan-opublikovala-press-sluzhba-prezidenta/
“The Times of India” newspaper (14.09.2021). Retrieved from: https://epaper.timesgroup.com/TOI/TimesOfIndia/index.html?a=c#
Vasenina, I.V. (2018) Tehnokogii analiza dokuentov v sotsiogicheskom issledovanii: uchebnoe posobie, elektronnoe izdanie setevogo rasprostraneiya Document analysis technologies in sociological research: a tutorial, electronic publication of network distribution. M.: ”KDU”, “Dobrosvet”, 2018. Retrieved from: https://bookonlime.ru/lecture/tema-6-metodologiya-metodika-i-tehnika-kontent-analiza
“Vecherniy Almaty” newspaper (25.10.2021). Retrieved from: https://vecher.kz/
“Vremya” newspaper (25.10.2021). Retrieved from: https://time.kz/
