Әлеуметтік медианы қолдану және балалар құқығын қорғау мәселелері
DOI:
https://doi.org/10.26577/HJ.2022.v63.i1.09Аннотация
Қазіргі таңда телевизия мен радио сияқты дәстүрлі бұқаралық ақпарат құралдарындай жаңа әлеуметтік медиа да күн сайын қарқынды дамып, ықпалды әрі тартымды бола түсуде.
Осы зерттеудің мақсаты балалардың құқықтарын қорғау мәселелері бойынша алдыңғы шолулардың шеңберін кеңейту болды және бастауыш және орта мектеп оқушыларына баса назар аудару, өйткені зерттеулер көрсеткендей, балалар ұялы телефондар мен әлеуметтік медианы осы кезеңде белсенді қолдана бастайды.
Бұл мақалада қазіргі кезде елімізде өзекті болып отырған интернет кеңістігін құқықтық тұрғыдан реттеу мәселесінің маңыздылығы сипатталады. Оның ішінде ғаламтордың балалар үшін зиянды қауіп-қатерінің күннен-күнге артып келе жатқандығы туралы сөз болады. Бұл сұрақ біздің еліміздің ғана емес, барлық әлемнің құқық қорғаушылары мен БАҚ өкілдерін толғандырып отыр. Мұның себептері де салмақты, біріншіден, бұл ұлттық қауіпсіздік, азаматтардың құқықтары мен еркіндіктерін қорғау, екіншіден, сөз бостандығы мен жариялылығы мәселелерімен тығыз байланыста қарастырылатындығында болса керек, бұл зерттеудің құндылығын көрсетеді.
Мақалада тақырыпқа орай статистикалық мәліметтерді және қажетті деректерді жинастыру, оларды талдау, саралау, салыстыру, сонымен қатар инфографиялық әдіс-тәсілдер сияқты зерттеу әдіснамасы қолданылған.
Автор еліміздегі әлеуметтік желілердің балаларға қолжетімділігі және оның ықпалы туралы деректерді алға тарта отырып, бұл бағытта мемлекет пен қоғам тарапынан заңдық реттеу шараларын қолға алу қажеттігін көрсетеді. Мақала авторы осы бағыттағы шетелдік реттеу шараларын жан-жақты талдай келіп, сонымен қатар олардың озық тәжірибелерін сараптайды. Бұны зерттеудің негізгі нәтижелері ретінде қаастыруға болады.
Түйін сөздер: интернет, әлеуметтік медиа, құқықтық реттеу, балалар құқығы, ақпаратты бұғаттау, ақпаратқа қолжетімділік, қауіпсіздік.
Библиографиялық сілтемелер
2. Bozzola E, Staiano A.M., Spina G, Zamperini N., Marino F., Corsello G. (2021) Social media use to improve communication on children and adolescent’s health: the role of the Italian Paediatric Society influencers Ital J Paediatr. 47:171, P. 2 –9.
3. Dawn A.Edick (1998) Regulation of Pornography on the Internet in the United States and the United Kingdom: A Comparative Analysis, 21 B.C. Int’l & Comp.L.Rev.437 http: lawdigitalcommons.bc.edu/iclr/vol21/iss2/4.
4. Evangelio C., Gonzalez S. (2021) Cyberbullying in elementary and middle school students: A systematic review J Computers and Education Volume 176, November
5. Luyten H. (2021) Studies in Educational Evaluation Volume 72, march, 101101
6. Kostygina G, Tran H, Binns S, Szczypka G, Emery S, Vallone D, et al. (2020 Boosting health campaign reach and engagement through use of social media influencers and memes. SM+S. 6:1–12
7. Lund L., Solvhoj N.I., Danielsen D., Andersen S. (2021) Electronic media use and sleep in children and adolescents in western countries: a systematic review BMS Public Health 21:1598, P. 2 –14.
8. Паламарчук А.В. (2012) Регулирование правоотношений в сети Интернет в зарубежных странах // Вестник Академии Генеральный Прокуратуры РФ, – №6 (32), – C. 24-31.
Электрондық ресурс:
1. Асанбаев М. (2017) К вопросу о необходимости регулирования интернета в KZ.– URL: http: //kisi.kz
2. Білім беру статистикасы (2021). URL:https://stat.gov.kz/faces/wcnav_externalId/homeNumbersBusinessRegistersReestr?lang=ru&_afrLoop=15049312718668981
3. Мұхади А. (2021) Қазақстанда шетелдік әлеуметтік желілерді шектеу туралы заң жобасы мақұлданды URL: https://stan.kz/kazakstanda-sheteldik-aleumettik-zhelilerdi-shekteu-tur-352434/
4. Raphael Reis Coelho Jonice de Oliveira (2021) How Twitter has been used for share pedophilia content in 2020: An empirical study https://dl.acm.org/doi/abs/10.1145/3470482.3479473
5. Cristina Criddle Facebook grilled over mental-health impact on kids (2021) https://www.bbc.com/news/technology-58753525
6. ҚР БҒМ балалардың құқығын қорғау комитетінің 2018 жылғы баяндамасы [электрон.ресурс] (2018). URL:https://www.gov.kz/memleket/entities/bala?lang=kk
7. https://news.sky.com/story/covid-19-online-hate-speech-has-increased-by-20-in-the-uk-since-start-of-the-pandemic-research-finds-12469034 (2021)
References:
1. Bozzola E, Spina G, Ruggiero M, Vecchio D, Carusi C, Bozzola M, et al. (2015) Media use during adolescence. Ital J Paediatr. 45:149, p. 14 –27.
2. Bozzola E, Staiano A.M., Spina G, Zamperini N., Marino F., Corsello G. (2021) Social media use to improve communication on children and adolescent’s health: the role of the Italian Paediatric Society influencers Ital J Paediatr. 47:171, p. 2 –9.
3. Dawn A.Edick (1998) Regulation of Pornography on the Internet in the United States and the United Kingdom: A Comparative Analysis, 21 B.C. Int’l & Comp.L.Rev.437 http: lawdigitalcommons.bc.edu/iclr/vol21/iss2/4.
4. Evangelio C., Gonzalez S. (2021) Cyberbullying in elementary and middle school students: A systematic review J Computers and Education Volume 176, November
5. Luyten H. (2021) Studies in Educational Evaluation Volume 72, march, 101101
6. Kostygina G, Tran H, Binns S, Szczypka G, Emery S, Vallone D, et al. (2020 Boosting health campaign reach and engagement through use of social media influencers and memes. SM+S. 6:1–12
7. Lund L., Solvhoj N.I., Danielsen D., Andersen S. (2021) Electronic media use and sleep in children and adolescents in western countries: a systematic review BMS Public Health 21:1598, P. 2 –14.
8. Palamarchuk А.V. Regulrovanie pravootnoshenii v seti Internet v zarubezhnyh stranah [Regulation of legal relations on the Internet in foreign countries] // Vestnik Akademi generalnyi prokuratury [Bulletin of the Academy of the Prosecutor General of the Russian Federation], – 2012, – №6 (32), – C. 24-31. [in Russian].
Electronic resources:
1. Аsanbaev M. K boprosu o neobhodimosty regulrobania internet b KZ. [The issue of the need to regulate the Internet in KZ]. – 2017. – Available at: http: //kisi.kz. [in Russian].
2. Bilim beru statistikasy [Education statistics] 2021. – Available at: https://stat.gov.kz/faces/wcnav_externalId/homeNumbersBusinessRegistersReestr?lang=ru&_afrLoop=15049312718668981. [in Kazakh].
3. Muhadi А. Kazakstanda sheteldik aleumettik zhelilerdi shekteu turaly zan zhobasy makuldandy [A draft law on restricting the work of foreign social networks has been approved in Kazakhstan]. – 2021. – Available at: https://stan.kz/kazakstanda-sheteldik-aleumettik-zhelilerdi-shekteu-tur-352434/ (15.09.2021). [in Kazakh].
4. Raphael Reis Coelho Jonice de Oliveira (2021) How Twitter has been used for share pedophilia content in 2020: An empirical study https://dl.acm.org/doi/abs/10.1145/3470482.3479473
5. Cristina Criddle Facebook grilled over mental-health impact on kids (2021) https://www.bbc.com/news/technology-58753525
6. KP BGM balalardyn kukygyn korgau komitetinin 2018 zhylgy baiandamasy [Report of the Committee for the Protection of Children's Rights under the Ministry of Education and Science of the Republic of Kazakhstan 2018 years ]2021. – Available at: https://www.gov.kz/memleket/entities/bala?lang=kk [in Kazakh].
7. https://news.sky.com/story/covid-19-online-hate-speech-has-increased-by-20-in-the-uk-since-start-of-the-pandemic-research-finds-12469034 (2021)
