Қазақстан халық ассамблеясының медиа дискурсын талдау

Авторлар

  • B. A. Akhatova Абылай хан атындағы Қазақ халықаралық қатынастар және әлем тілдері университеті, Қазақстан, Алматы http://orcid.org/0000-0001-5407-8688

DOI:

https://doi.org/10.26577/HJ.2022.v64.i2.09

Аннотация

Қазақстанда көпмәдениетті және поликонфессиялық мемлекет, толеранттылық, этникалық және діни келісім – ел тұрақтылығының негізі. Қазақстанның ақпараттық саясаты елдің қолайлы имиджін құруға және қолдауға бағытталған. Еліміздің көпэтносты халқы түсінуі және қабылдауы тиіс ұғымдарды енгізу және жаңарту арқылы қоғамды топтастыру бойынша белсенді жұмыс жүргізілуде. Бұл үдерісте медиа дискурс маңызды рөл атқарады.

Бұл мақаланың мақсаты – Қазақстан халқы Ассамблеясының іс-шара медиа дискурс мәтіндерін талдау. БАҚ дискурс деп бұқаралық коммуникация саласында жүзеге асырылатын дискурстың кез келген түрі түсініледі.

Зерттеу әдістері. Оқиғалардың коммуникациясын ұйымдастыруды автор мазмұнды талдау, дискурсты талдау, фрейм құру, баяндау талдауы, әңгімелеу әдістерін қолдана отырып талдайды. Зерттеудің ғылыми-практикалық маңыздылығы қазақстандық қоғамның консолидациялаушы аспектісі ретіндегі ұғымдардың прагматикалық рөлін анықтауда жатыр. Сонымен, оқиға мәтіндерінің фреймдік ұйымдасуын талдау келесі белгілерді анықтады: контексттің стереотипі, ішкі мазмұнның қайталануы, жағдайдың көрнекі сүйемелдеуі, хабарларды бекіту. Оқиғаларды көрнекі түрде қамтамасыз ету үшін әңгімелеу әдісі қолданылды. Көрнекі әңгіменің күші айқын, өйткені ол бейненің әсерінің көрінісін қолданады. Мақалада жаңалықтарды басқару (оқиғаны күту, оның қамтылуы және резонансы) тұрғысынан коммуникативті кеңістікке ҚХА жылдық кадрдың қосылуы көрсетілген. ҚХА оқиғаларының коммуникативті талдауы оқиғалардың мақсатты аудиториясының нақты сегментациясын, коммуникативті кеңістікті ұйымдастырудағы

концепцияларды біріктірудің прагматикалық рөлін көрсетті.

Түйін сөздер: БАҚ, бұқаралық коммуникация, медиа дискурс, концепция, оқиғаны баяндау, фрейм жасау, дискурсты талдау.

Библиографиялық сілтемелер

1. Ахатова Б.А. (2006) Политический дискурс и языковое сознание. Алматы: Экономикс. – 302 с.
2. Bateson G. A (1972), Theory of play and fantasy // Bateson G. Steps to an ecology of mind: Collected essays in anthropology, psychiatry, evolution, and epistemology. Chicago: University of Chicago Press. – P. 177–193.
3. Chafe W.L. (1994), Discourse, consciousness and time. Chicago: University of Chicago Press
4. Dijk T.A. van. (1977) Text and Context: Explorations in the Semantics and Pragmatics of Discourse. – London; New York. Dijk T. A. van (1981) Studies in the pragmatics of discourse. The Hague etc.: Mouton Publishers
5. Dijk T. A. Van. (1998) Ideology: A Multidisciplinary Approach. London: SAGE
6. Habermas J. The Theory of Communicative Action. – Vol.1. – London: Heinemann, 1984. – 465 p.
7. Harris Z. S. Discourse analysis // Lg., 1952. – Vol. 28. – № 1.– P. 1-30. Repr. // The structure of language: Readings in the philosophy of language. Englewood Cliffs (N. J.): Prentice Hall, 1964. – P. 355-383
8. Labov W. (1972), Some principles of linguistic methodology // Language in Society. –– Vol. 1 (1). – P. 97-120.
9. Kenneth Wayne (1997). Education and tolerance// Higher education in Europe. - N2. - P.16.
10. Коктейль Молотова. Анатомия казахстанской молодежи. Алматы: Группа Оценки рисков, 2014. - 183 с. Гюнтер, 2006
11. Почепцов Г.Г. Теория коммуникации. – М.: «Рефл-бук», К.: «Ваклер», 2001. – 656 с.
12. Schiffrin D. (1994) Approaches to Discourse. — Oxford; Cambridge, MA
13. Тарасов Е. Ф. (1996) Межкультурное общение – новая онтология анализа языкового сознания // Этнокультурная специфика языкового сознания. – М.: Институт языкознания РАН. – С. 7-20.
Электронные ресурсы
1. Асылы Османова (2013), председатель общественного объединения «Мемлекеттік тілге құрмет» // Алтын Орда https://www.altyn-orda.kz/v-chem-znachenie-formuly-kazaxstan-mangilik-el/
2. Дмитрюк Н.В. Ментально маркированные концепты языкового сознания этноса: методология исследования // Вестник КарГУ, 2012. [Электронный ресурс] http://articlekz.com/article/6495
3. Желтухина М.Р. Медиадискурс// Энциклопедия Дискурсологии «Дискурс- Пи» https://cyberleninka.ru/article/n/mediadiskurs-1/viewer
4. Закон РК “Об Ассамблее народа Казахстана” от 20 октября 2008 года N 70-IV http://akmola.assembly.kz/ru/docs/zakon-respubliki-kazahstan-ob-assamblee-naroda-kazahstana
5. Find How org. https://findhow.org/2649-onlayn-schetchik-chislennosti-naseleniya-kazahstana.html
6. Kazinform (2015) https://www.inform.kz/ru/simvol-estafety-ank-taykazan-peredan-v-fond-nacional-nogo-muzeya-rk-foto_a2776975 ( 30/042022)
7. Назарбаев Н.А. (2014) Послание народу Казахстана от 18 января 2014 г. https://ia-centr.ru/experts/iats-mgu/poslanie-glavy-gosudarstva-nursultana-nazarbaeva-narodu-kazakhstana/
8. Сайт Ассамблеи народа Казахстана https://assembly.kz/ru/press/hronika-sobytiy-goda-assamblei-naroda-kazahstana
9. Самарин А.В. Кросс-мобильность теории фрейма в системе научных знаний https://fundamental-research.ru/ru/article/view?id=30083
10. Указ президента РК от 29 августа 2014 года https://online.zakon.kz/Document/?doc_id=31598140

References
1. Akhatova B.A. (2006) Political discourse and linguistic consciousness. [Political discourse and linguistic consciousness]. Almaty: Economics. – 302 p.
2. Bateson G. A (1972), Theory of play and fantasy // Bateson G. Steps to an ecology of mind: Collected essays in anthropology, psychiatry, evolution, and epistemology. Chicago: University of Chicago Press. – P. 177–193.
3. Chafe W.L. (1994), Discourse, consciousness and time. Chicago: University of Chicago Press
4. Dijk T.A. van. (1977) Text and Context: Explorations in the Semantics and Pragmatics of Discourse. – London; New York. Dijk T. A. van (1981) Studies in the pragmatics of discourse. The Hague etc.: Mouton Publishers
5. Dijk T. A. Van. (1998) Ideology: A Multidisciplinary Approach. London: SAGE
6. Habermas J. The Theory of Communicative Action. – Vol.1. – London: Heinemann, 1984. – 465 p.
7. Harris Z. S. Discourse analysis // Lg., 1952. – Vol. 28. – № 1.– P. 1-30. Repr. // The structure of language: Readings in the philosophy of language. Englewood Cliffs (N. J.): Prentice Hall, 1964. – P. 355-383
8. Labov W. (1972), Some principles of linguistic methodology // Language in Society. –– Vol. 1 (1). – P. 97-120.
9. Kenneth Wayne (1997). Education and tolerance// Higher education in Europe. - N2. - P.16.
10. Molotov cocktail. Anatomy of Kazakhstani youth. Almaty: Risk Assessment Group, 2014. - 183 p
11. Pocheptsov G.G. Theory of communication. - M .: "Refl-book", K .: "Vakler", 2001. - 656 p.Schiffrin D. (1994) Approaches to Discourse. — Oxford; Cambridge, MA
12. Tarasov E.F. (1996) Intercultural communication - a new ontology of the analysis of linguistic consciousness // Ethnocultural specifics of linguistic consciousness. - M .: Institute of Linguistics of the Russian Academy of Sciences. - P. 7-20.
13. Koktejl' Molotova. Anatomiya kazahstanskoj molodezhi (2014) [Molotov cocktail. Anatomy of Kazakhstani youth] Almaty: Gruppa Ocenki riskov, 2014. - 183 s.

14. Tarasov E. F. (1996) Mezhkul'turnoe obshchenie – novaya ontologiya analiza yazykovogo soznaniya [Intercultural communication - a new ontology for the analysis of linguistic consciousness] Etnokul'turnaya specifika yazykovogo soznaniya. – M.: Institut yazykoznaniya RAN. – S. 7-20.

Electronic resources
1. Asyly Osmanova (2013), predsedatel' obshchestvennogo ob"edineniya «Memlekettіk tіlge құrmet» [Respect for the state language] Altyn Orda https://www.altyn-orda.kz/v-chem-znachenie-formuly-kazaxstan-mangilik-el/
2. Dmitryuk N.V. (2012) Mental'no markirovannye koncepty yazykovogo soznaniya etnosa: metodologiya issledovaniya [Mentally marked concepts of the linguistic consciousness of an ethnos: research methodology] Vestnik KarGU, 2012. [Elektronnyj resurs] http://articlekz.com/article/6495]
3. Zheltuhina M.R. Mediadiskurs [Media discourse] Enciklopediya Diskursologii «Diskurs- Pi» https://cyberleninka.ru/article/n/mediadiskurs-1/viewer]
4. Zakon RK “Ob Assamblee naroda Kazahstana” ot 20 oktyabrya 2008 goda N 70-IV [Law of the Republic of Kazakhstan “On the Assembly of the People of Kazakhstan] http://akmola.assembly.kz/ru/docs/zakon-respubliki-kazahstan-ob-assamblee-naroda-kazahstana
5. Find How org.[https://findhow.org/2649-onlayn-schetchik-chislennosti-naseleniya-kazahstana.html].
6. Kazinform (2015) [Kazinform - information agency] https://www.inform.kz/ru/simvol-estafety-ank-taykazan-peredan-v-fond-nacional-nogo-muzeya-rk-foto_a2776975 ( 30/042022)
7. Nazarbaev N.A. (2014) Poslanie narodu Kazahstana ot 18 yanvarya 2014 g.[ Message to the people of Kazakhstan dated January 18, 2014] https://ia-centr.ru/experts/iats-mgu/poslanie-glavy-gosudarstva-nursultana-nazarbaeva-narodu-kazakhstana/
8. Sajt Assamblei naroda Kazahstana [Website of the Assembly of the People of Kazakhstan] http://www.assembly.kz/ru/press/hronika-sobytiy-goda-assamblei-naroda-kazahstana
9. Samarin A.V. Kross-mobil'nost' teorii frejma v sisteme nauchnyh znanij [Cross-mobility of the frame theory in the system of scientific knowledge] https://fundamental-research.ru/ru/article/view?id=30083
10. Ukaz prezidenta RK ot 29 avgusta 2014 goda [Decree of the President of the Republic of Kazakhstan dated August 29, 2014] https://online.zakon.kz/Document/?doc_id=31598140

Жүктелулер

Жарияланды

2022-06-21