Орталық Азия өңірі елдерінің медиа кеңістігіндегі Түркі Әлемінің ақпараттық өзекті мәселелері
DOI:
https://doi.org/10.26577/HJ.2022.v66.i4.03Аннотация
Мақала «Түркі әлемі» тақырыптық сегменті бойынша Орталық Азия өңірінің медиа кеңістігінің базалық параметрлерін және ақпараттық күн тәртібін зерттеуге арналған. Зерттеу қажеттілігі түркі тілдес елдер арасында медиа кеңістікте қозғалатын интеграциялық процестердің ұлғаюына, ал мақсатты аудиториялармен коммуникациялар құру үшін мынадай факторларды түсіну қажет: 1) контентті орналастыру жоспарланып отырған ақпараттық алаң учаскесінде не болып жатқанын бағамдау; 2) қандай мақсаттар мен нәтижелерге қол жеткізу қажет; 3) мақсатты аудитория дегеніміз не, олар қайда және оларды не қызықтырады 4) қандай да бір жағдайда қалай әрекет етуге болады.
Зерттеудің мақсаты - Орталық Азия елдерінің медиа кеңістігінде түркітану және түркі әлемі мәселелерінің көрінісін сипаттайтын БАҚ үшін негізгі ақпараттық себептерді анықтау. Зерттеу әдістері: талдау және синтез, БАҚ мониторингі және контент-талдау.
Зерттеу нәтижелері бізді қызықтыратын медиа-кеңістік сегментінде жарияланған хабарламалар саяси сипаттағы мәселелермен көбірек байланысты екенін көрсетті. Түркі әлемі халықтарының тарихи-мәдени мұрасына, оның сақталуы мен танымал болуына, Ресей халықтары мен Орталық Азия елдерінің тарихи-мәдени бірлігіне қатысты басылымдар медиа кеңістікте елеусіз орын алады. Сонымен қатар, бұл түркі-славян халықтарының тарихы, мәдениеті мен дәстүрлерінің өзіндік «қоймасы» болып табылатын медиа кеңістік, ал бұқаралық ақпарат құралдары қазіргі қоғамда мәдени жаңғырту қызметін атқарады.
Зерттеу нәтижелерінің ғылыми маңыздылығы алғаш рет «түркі әлемі» тақырыптық сегменті бойынша медиа кеңістіктің негізгі параметрлеріне баға берілгендігінде: жарияланымдар саны, түпнұсқа\қайта басылымдардың үлесі; ақпараттық себептер; санаттар, салалар бойынша БАҚ; елдік БАҚ; жанрлар, айдарлар бойынша БАҚ; авторлар бойынша. Талдау нәтижелері түркі әлемінің негізгі оқиғаларын жариялаудағы негізгі медиатрендтерді сипаттауға, қоғамдық пікірді қалыптастыратын неғұрлым ықпалды БАҚ-тарды анықтауға мүмкіндік береді. Практикалық маңыздылығы алынған мәліметтер негізінде түркітану және түркі әлемі мәселелерін зерттейтін ұйымдар үшін оңтайлы Коммуникациялық стратегия құруға болатындығымен анықталады.
Кілт сөздер: бұқаралық ақпарат құралдары, медиакеңістік, Түркі әлемі, ақпараттық күн тәртібі, коммуникациялар, медиаанализ.
Библиографиялық сілтемелер
Adams Paul C. (2009) Geographies of Media and Communication: A Critical Introduction. L.: Wiley-Blackwell
Albig W. (2007) Public Opinion, Sturgis Press
Appadurai A. (1990) Disjuncture and Difference in the Global Cultural Economy // Public Culture. 2.2, Spring
Белковский С.В., Савинова О.Н. (2017) Контент-анализ в журналистиковедческих исследованиях. Нижний Новгород: Нижегородский госуниверситет
Berelson B. (1951) Communication and Public Opinion // Communications in
Modern Society. Urbana, III.
Бузин В.Н., (2011) Основные элементы и функциональные связи медиапространства
как объекта управления //Среднерусский вестник общественных наук, 2011, № 3, с. 48
Graber D.A. (1997) Mass media and American politics. Washington
Geographies of Communication: The Spatial Turn in Media Studies (2006) / edited by Jasper Falkheimer and Andre Jansson. Göteborg: Nordicom
Dearing J., Rogers E. (1987) Agenda-setting, Where Has It Been, Where Is
It Going? // Communication Yearbook 11. L.A.,
Doyle G. (2013) Understanding Media Economics. London
Дзялошинский И.М. (2015) Современное медиапространство России. М: Аспект Пресс
Дзялошинский И.М. (2012) Медиапространство России: пробуждение Соляриса. М.,
Евдокимов В.А. (2018) Информационное и медиапространство: соотношение понятий //Наука о человеке: гуманитарные исследования, № 4 (34)
Зубанова Л.Б. (2008) Современное медиапространство: подходы к исследованию и принципы интерпретации. //Вестник Челябинской государственной академии культуры и искусств №2 (14)
Ильченко С. Н. (2017) Политические игры в медиапространстве. СПб.: ИВЭСЭП.,
Innis, H. A. (2008) The Bias of Communication. Toronto: University of Toronto Press,
Казаков А.А. (2014) Теория установления повестки дня: основные подходы и направления исследования в российской политической науке // Вестник Моск. Ун-та.Сер.12 Политические науки, № 3
Маклюэн, Г. М. (2014) Понимание медиа: внешние расширения человека. М.: Кучково поле
Melnik A. (1989) Space, Time, and Thought in Kant. Dordreht: Kluwer Academic Publisher
Mediaspace: Place, Scale and Culture in a Media Age (2004) / edited by Nick Couldry and Anna McCarthy. NewYork: Routledge
McQuail D. (2005) Mass Communication Theory. 5 th ed. London: Sage
McCombs M., Eyal Ch., Graber D., Weaver D. (1981) Media Agenda-Setting in
the Presidential Election. N.Y.
Severin W. J., Tankard J. W. (2001) Communication theories: origins, methods, and uses in the mass media. New York: Addison Wesley Longman
Simmel G.(1971) Group Expansion and the Development of Individuality In: D. Levine (ed). Georg Simmel. Chicago: University Press of Chicago
Horkheimer M. (2002) Critical theory: selected essays. New York: Continuum
Юдина Е.Н. (2008) Медиапространство как новая социологическая категория //Социологические науки, №2, с.151
Reference
Avatkov V. A. (2018) Tyurkskij mir i tyurkskie organizacii [The Turkic world and Turkic organizations] // Mirovaya politika, No. 2, p. 12.
Adams Paul C. (2009) Geographies of Media and Communication: A Critical Introduction. L.: Wiley-Blackwell.
Albig W. (2007) Public Opinion, Sturgis Press.
Appadurai A. (1990) Disjuncture and Difference in the Global Cultural Economy // Public Culture. 2.2 Spring.
Belkovskij S.V., Savinova O.N. (2017) Kontent-analiz v zhurnalistikovedcheskih issledovaniyah [Content analysis in journalism research]. Nizhnij Novgorod: Nizhegorodskij gosuniversitet .
Berelson B. (1951) Communication and Public Opinion // Communications in Modern society. Urbana, III.
Buzin V.N., (2011) Osnovnye elementy i funkcional'nye svyazi mediaprostranstva kak ob"ekta upravleniya [Main elements and functional connections of media space as a management object] // Srednerusskij vestnik obshchestvennyh nauk, 2011, No. 3, p. 48.
Graber D.A. (1997) Mass media and American politics. Washington.
Geographies of Communication: The Spatial Turn in Media Studies (2006) / edited by Jasper Falkheimer and Andre Jansson. Gothenburg: Nordicom.
Dearing J., Rogers E. (1987) Agenda-setting, Where Has It Been, Where Is It Going? // Communication Yearbook 11.
Doyle G. (2013) Understanding Media Economics. London.
Dzyaloshinskij I.M. (2015) Sovremennoe mediaprostranstvo Rossii [Modern media space of Russia] M: Aspekt Press.
Dzyaloshinskij I.M. (2012) Mediaprostranstvo Rossii: probuzhdenie Solyarisa [Media space of Russia: the awakening of Solaris]. M.
Evdokimov V.A. (2018) Informacionnoe i mediaprostranstvo: sootnoshenie ponyatij [Information and media space: correlation of concepts] // Nauka o cheloveke: gumanitarnye issledovaniya, No. 4 (34).
Zubanova L.B. (2008) Sovremennoe mediaprostranstvo: podhody k issledovaniyu i principy interpretacii [Modern media space: approaches to research and principles of interpretation] Vestnik Chelyabinskoj gosudarstvennoj akademii kul'tury i iskusstv, No. 2 (14).
Il'chenko S. N. (2017) Politicheskie igry v mediaprostranstve [Political games in the media space]. SPb.: IVESEP.
Innis, H. A. (2008) The Bias of Communication. Toronto: University of Toronto Press.
Kazakov A.A. (2014) Teoriya ustanovleniya povestki dnya: osnovnye podhody i napravleniya issledovaniya v rossijskoj politicheskoj nauke [Agenda setting theory: main approaches and directions of research in Russian political science] //Vestnik Mosk. Un-ta.Ser.12 Politicheskie nauki, No. 3.
Maklyuen, G. M. (2014) Ponimanie media: vneshnie rasshireniya cheloveka [Understanding Media: Human External Extensions] M.: Kuchkovo pole.
Melnik A. (1989) Space, Time, and Thought in Kant. Dordreht: Kluwer Academic Publisher Mediaspace: Place, Scale and Culture in a Media Age (2004) / edited by Nick Couldry and Anna McCarthy. New York: Routledge.
McQuail D. (2005) Mass Communication Theory. 5th ed. London: Sage
McCombs M., Eyal Ch., Graber D., Weaver D. (1981) Media Agenda-Setting in the Presidential Election. N.Y.
Severin W. J., Tankard J. W. (2001) Communication theories: origins, methods, and uses in the mass media. New York: Addison Wesley Longman
Simmel G. (1971) Group Expansion and the Development of Individuality In: D. Levine (ed). George Simmel. Chicago: University Press of Chicago
Horkheimer M. (2002) Critical theory: selected essays. New York: Continuum
Yudina E.N. (2008) Mediaprostranstvo kak novaya sociologicheskaya kategoriya [Media space as a new sociological category] // Sociologicheskie nauki, No. 2, p. 151
Финансирование
Исследование реализовано в рамках проекта «Тюрко-монгольский мир Большого Алтая: единство и многообразие в истории и современности» по государственному заданию Министерства науки и высшего образования РФ (реестровый номер – 748715Ф.99.1.ББ97АА00002).
