Ақпараттық мәтіндерді семиотикалық талдау
DOI:
https://doi.org/10.26577/HJ.2023.v70.i4.2Аннотация
Бүгінгі таңда ақпараттық мәтіндердің семиотикалық сипатын зерттеу жаһандық коммуникативтік процестермен арақатынастағы ақпараттың өзінің нысаны мен түрінің өзгеруіне байланысты ерекше релеванттылыққа ие болып отыр. Осыған байланысты, осы ғылыми зерттеудің мақсаты қазіргі заманғы ақпараттық мәтіндердегі таңба мен мән проблемасының іргелі рөлін белгілеу болды. Бұл жұмыстағы семиотикалық үлгілерді зерттеудің негізгі әдіснамалық құралдары Ч. Пирс пен Ч. Морган белгілерінің тұжырымдамалары, сондай-ақ Ф. де Соссюрдің лингвистикалық теориялары болды. Автор өзара байланысты екі басты семиотикалық проблеманы зерттеу призмасы арқылы семиотикалық модельдің мәнді мазмұнын ашты. Біріншісі, таңбаның табиғатын, оның шығу тегі құпиясын сәйкестендіруді, таңбалық жағдайды модельдеу, дәлелді белгілердің болу мүмкіндігін, мән мен мағынаның арақатынасын; екіншісі, түрлі тілдер мен мәтіндердің өзара іс-қимылы барысында үздіксіз туу және мағыналарды дамыту процестерін жүзеге асыру үшін кеңістік ретінде әрекет ететін «семиосфера» деген ұғым бастапқы болып табылатын нақты ақпараттық фактілерді семиотикалық талдау проблемасын білдіреді. Зерттеудің құндылығы электрондық құралдар арқылы коммуникативтік процестерді жүзеге асыратын қазіргі жаһандық адам қызметінің басты құралы және ерекше түрі ретінде ақпараттық мәтіндердің негізгі белгілері мен символдарын анықтау болып табылады. Осылайша, жұмыстың практикалық мәні адамзат мәдениетінің түйінді құрамдас бөліктері ретінде коммуникациялық процестердің басымдығына белгілерді көтерген толыққанды ақпараттық қоғамды қалыптастыру және одан әрі дамыту мәселелерінде зерттеу нәтижелерін қолдану мүмкіндігімен айқындалады, онда дара кәсіпкерлер оларға белгілі бір мағыналар, мән мен құндылық береді.
Негізгі сөздер: таңба, символ, коммуникативтік модель, мәтін, структурализм.
Библиографиялық сілтемелер
Bart R. (1994) Ritorika obraza [The rhetoric of a character] М.: Progress.
Baudrillard J. (2003) K kritike politicheskoj ekonomiki znaka [To the critique of sign political economy] М.: Biblion-Russkaya kniga.
Gorny E. (1996) Chto takoe semiotika? [What is semiotics?] M.: Raduga.
Levit S.Ya. (1998). Kul'turologiya. XX vek: Enciklopediya [Cultural Studies. XX Century: Encyclopedia] Spb.: Universitetskaya kniga.
Lotman J.M. (2000) Semiosfera [Semiosphere] Spb.: Iskusstvo-SPB.
Mamardashvili M.K., Piatigorsky A.M. (1997) Simvol i soznanie. Metafizicheskie rassuzhdeniya o soznanii, simvolike i yazyke [Symbol and consciousness. Metaphysical reasoning about consciousness, symbolism and language] М.: Shkola “Yazyki russkoj kul'tury”.
Morris Ch. (1982) Osnovaniya teorii znakov. Sbornik perevodov [Foundations of the Sign Theory. Collection of translations] M.: Raduga.
Pirs Ch. (2000) Izbrannye filosofskie proizvedeniya [Selected philosophical works] M.: Logos.
Saussure F. (1999) Kurs obshchej lingvistiki [General linguistics course] Ekaterinburg: Izdatel'stvo Ural'skogo universiteta.
Stepanov J. S. (1983) V mire semiotiki [In the semiotics world] M.: Raduga.
