Интернет-коммуникация: әлеуметтік желіге тәуелділік
DOI:
https://doi.org/10.26577/HJ.2024.v71.i1.5Кілттік сөздер:
қарым-қатынас, әлеуметтік желі, студент, жастар, интернет, тәуелділік, коммуникация.Аннотация
Заманауи қарым-қатынастың басым бөлігі интернет арқылы ақпарат алмасу негізінде жасалып отырғандығы мәлім. Әлеуметтік желілер, блогтар, чаттар қазіргі кезде жанды қарым-қатынасты алмастыра алады, сонымен қатар интернет бүгінгі заманның адамын өзіне тәуелді етуде. Ұсынылып отырған мақаланың зерттеу тақырыбы да студент жастар өміріндегі әлеуметтік желінің алатын орны мен олардың интернетке деген құмарлығының түпкі себептерін анықтауға арналады. Мәселенің өзектілігі қазіргі жаһандық ІТ интеграцияда адамзат арасындағы қарым-қатынасты интернет-коммуникацияның алмастыру және оның қоғамдағы жастарға әсерін қарастырумен анықталады.
Қазіргі қоғамда әлеуметтік желі қолданушы жастардың саны егде адамдарға қарағанда анағұрлым көп десек артық емес. Бірақ олардың аудиториясы мен қолдану мақсаты түрліше, дегенмен, барлығы ақпарат алаңы болып табылады. Тіптен, ақпарат көзі табыс табу тәсіліне айналып, адамдардың сұранысына қарай қызмет ете бастады.
Зерттеу мақаланың мақсаты – қазіргі қоғамдағы студент-жастар өміріне әлеуметтік желілердің әсері мен оған тәуелділіктің себептерін анықтау. Аталған мақсатқа жету үшін бірнеше міндеттер қойылды, олар: әлеуметтік желінің даму қарқындылығы мен қолданысын қарастыру, қазіргі адамдар үшін маңыздылығын атап көрсету, жастардың әлеуметтік желіге деген тәуелділіктерін анықтау.
Мақаланың әдістемелік негізін әлеуметтік желілердің қалыптасуы мен дамуын бағалауға байланысты отандық және шетелдік ғалымдардың еңбектерін пайдалану мен ғылыми тұжырымдамалар жасауда қолдану тәсілдері құрайды. Зерттеу барысында жүргізілген әлеуметтік сауалнама әлеуметтік желіні пайдалану мен виртуалды коммуникация мәселелерін анықтауға мүмкіндік береді, сонымен қатар алынған нәтижелер студенттерге, оқытушыларға, қазіргі жастардың қарым-қатынас психологиясы мен әлеуметтану мәселелерімен айналысатын мамандарға септігін тигізері сөзсіз.
Библиографиялық сілтемелер
Алексеева Е.Г. Влияние через социальные сети.– М.: Фонд «ФОКУС- МЕДИА», 2010. – С. 29.
Бижан Ж. Журналист шығармашылығындағы жаңа инновациялық технологиялар. Оқу құралы. – Астана: Фолиант, 2013.– 208 б.
Бұқаралық ақпарат құралдары туралы Қазақстан Республикасының Заңы. https://adilet.zan.kz/kaz/docs/Z9900004
Белов. Н. В. Словарь молодёжного и интернет-сленга. Минск: Харвест, 2007. – 256 c.
Горошко Е. И. Интернет-коммуникация:настоящее и будущее // О некоторых чертах цивилизации будущего: научное издание по материалам Международного Форума к 90-летию со дня рождения академика РАН Н. Н. Моисеева / под ред. А. Т. Никитина и С. А. Степанова. М.: Изд-во МНЭПУ, 2008.
Горошко Е. И. Современная Интернет-коммуникация: структура и основные параметры // Интернет-коммуникация как новая речевая формация: коллективная монография / науч. ред. Т. Н.Колокольцева, О. В. Лутовинова. – М.: Флинта: Наука, 2012. – 328 с.
Двойнина Е. В. Речевая манипуляция винтернет-дискурсе: Автореф. дис.… канд. филол. наук. – Саратов, 2010. – 22 с.
Иванов Д. В. Виртуализация общества. СПб.: Петербургское Востоковедение, 2000. – 96 с.
Курманбекова З.Р., Сарекенова Қ.Қ, Маликов Қ.Т. «Интернет-мем» және олардың түрлері. ЕНУ Хабаршысы: Филология сериясы, №1, 142. 2023. DOI: https://doi org/10.32523/2616-678X-2023-142-1-42-51
Қазақ журналистикасы.– Алматы:Таймас баспас үйі, 2008. – 352 б.
Распопина Е. Ю. Дифференциальные и жанровые особенности компьютерного Интернет-дискурса // Вестник Иркутского государственного лингвистического университета. 2010. № 4. – С. 125-132.
Robert J, Klotz Lanham. The Politics of Internet Communication. United States, 2003. – 304 p.
Chris Mann, Fiona Stewart. Internet communication and qualitative research: a handbook for researching online. SAGE Publications London' Thousand Oaks' New Delhi, 2000. – 127 p.
Матусевич А.А. Общение в социальных сетях: прагматический, коммуникативный, лингвостилистический аспекты характеристики: диссертация на соискание ученой степени кандидата филологических наук - Киров, 2016. – 160 с.
Malik M., Alkebaeva D., Ahkmetkaliyeva I. Pragmatic discourse of the comments on Facebook in the Kazakh language. Opcion, Ano 35, Regular ISSN1012-1587/ISSNe:2477-9355. – 2019. – № 90-2. – P.369-384.
Маликқызы М. М. Әлеуметтік желілердегі сөйлеу қызметінің прагматикасы және функциясы / философия докторы дәрежесін алу үшін дайындалған диссертация. – Алматы, 2023. – 169 б.
Нұржанова Ш.С., Мұқанова Г. Қ. Журналист, PR-маманы және бұқаралық ақпарат құралдары: оқу-әдістемелік құралы. – Алматы: Қазақ университеті, 2013. – 70 б.
Нұртазина Р. Ә. Жаһандану жағдайындағы қазіргі бұқаралық коммуникациялар: оқу құралы.–Алматы: Бастау, 2016. –224 б.
Laitinen M., Fatemi M., Lundberg J. Size Matters Size Matters: Digital Social Networks and Language Changehttps ://doi.org/10.3389/frai.2020.00046.
Limor Raviv, Antje Meyer, Shiri Lev-Ari. The Role of Social Network Structure in the Emergence of Linguistic Structure.-17 August 2020.- https://doi.org/10.1111/cogs.12876.
Lesley Milroy. Social Network Analysis and Language Change: Introduction. https://doi.org/10.1076/1382-5577(200012)4:3; 1-S; FT217.
Polishchuk O., Vitiuk I., Kovtun N., Fed V. Memes as the phenomenon of modern digital culture. Wisdom. Vol. 2, Iss.15. – Р. 45-55.
Shoibekova G., Yermekova T.,Satbekova A, Odanova S., Malik M. Latin borrowing as a linguistis problem: approaches, reasons, typology. XLinguae, Volime 13 Issue2, April 2020, ISSN1337-8384, ISSN2453 -711X. – P.149-156.
References
Alekseeva E.G. Vliyanie cherez social'nye seti [Influence through social media]. Fond «FOKUS- MEDIA», Mokva, 2010, P. 29.
Bizhan Zh. Zhurnalist shygarmashylygyndagy zhana innovaciyalyq tekhnologiyalar. Oqu quraly [New innovative technologies in the work of a journalist. Training manual]. Foliant, Astana, 2013, 208 p.
Bykaralyk akparat kyraldary turaly Kazakstan Respublikasynyn Zany. – https://adilet.zan.kz/kaz/docs/Z9900004
Belov. N. V. Slovar' molodyozhnogo i internet-slenga [Dictionary of youth and Internet slang]. Minsk: Harvest, 2007. – 256 c.
Goroshko E. I. Internet-kommunikaciya: nastoyashchee i budushchee // O nekotoryh chertah civilizacii budushchego: nauchnoe izdanie po materialam Mezhdunarodnogo Foruma k 90-letiyu so dnya rozhdeniya akademika RAN N. N. Moiseeva / pod red. A. T. Nikitina iS. A. Stepanova [Internet communication:present and future // About some features of the civilization of the future: a scientific publication based on the materials of the International Forum on the 90th anniversary of the birth of Academician of the Russian Academy of Sciences N. N. Moiseev / edited by A. T. Nikitin and A. Stepanov]. Izd-vo MNEPU, Moskva, 2008.
Goroshko E. I. Sovremennaya Internet-kommunikaciya: struktura i osnovnye parametry // Internet-kommunikaciya kak novaya rechevaya formaciya: kollektivnaya monografiya / nauch. red. T. N.Kolokol'ceva, O. V. Lutovinova [Modern Internet communication: structure and main parameters // Internet communication as a new speech formation: a collective monograph / scientific ed. T. N.Kolokoltseva, O. V. Lutovinova]. Nauka, Moskva, 2012, 328 p.
Dvojnina E. V. Rechevaya manipulyaciya vinternet-diskurse: Avtoref. dis. … kand. filol. Nauk [Speech manipulation in Internet discourse: Abstract. dis. ... candidate of Philology]. Saratov, 2010. – 22 p.
Ivanov D. V. Virtualizaciya obshchestva [Virtualization of society]. SPb, Moskva, (2000).
Kurmanbekova Z.R., Sarekenova Q.Q, Malikov Q.T. Internet-mem zhane olardyn turlerі [Internet memes and their types] ENU Habarshysy: Filologiya seriyasy, 1, 142. (2023). DOI: https://doi org/10.32523/2616-678X-2023-142-1-42-51
Qazaq zhurnalistikasy [Kazakh journalism]. Tajmas baspas uiі, Almaty, 2008, 352 p.
Raspopina E. YU. Differencial'nye i zhanrovye osobennosti komp'yuternogo Internet-diskursa [Differential and genre features of computer Internet discourse] Vestnik Irkutskogo gosudarstvennogo lingvisticheskogo universiteta, 4, 125-132 (2010).
Robert J. Klotz The Politics of Internet Communication. United States 2003. – 127 p. [Electronic resource].
Chris Mann, Fiona Stewart. Internet communication and qualitative research: a handbook for researching online. SAGE Publications London' Thousand Oaks' New Delhi, 2000. – 127 p.
Matusevich A.A. Obshchenie v social'nyh setyah: pragmaticheskij, kommunikativnyj, lingvostilisticheskij aspekty harakteristiki: dissertaciya na soiskanie uchenoj stepeni kandidata filologicheskih nauk [Communication in social networks: pragmatic, communicative, linguistic and stylistic aspects characteristics: dissertation for the degree of Candidate of Philological Sciences]. Kirov, 2016.160 p.
Malik M., Alkebaeva D., Ahkmetkaliyeva I. Pragmatic discourse of the comments on Facebook in the Kazakh language. Opcion, Ano 35, Regular ISSN1012-1587/ISSNe:2477-9355. – 2019. – № 90-2. – P.369-384.
Malikқyzy M. M. Аleumettіk zhelіlerdegі sojleu kyzmetіnіn pragmatikasy zhane funkciyasy / filosofiya doktory dәrezhesіn alu үshіn dajyndalғan dissertaciya. [Pragmatics and function of speech activity in social networks / Dissertation prepared for the degree of Doctor of Philosophy]. – Almaty, 2023. – 169 b.
Nurzhanova Sh.S., Muqanova G.Q. Zhurnalist, PR-mamany zhane buqaralyq aqparat quraldary: oqu-adіstemelіk quraly [Journalist, PR specialist and mass media: educational and methodical manual]. Qazaq universitetі, Almaty, 2013, 70 p.
Nurtazina R. A. Zhaһandanu zhagdaiyndagy qazіrgі buqaralyq kommunikaciyalar: oqu quraly [Modern mass communications in the context of globalization: a training manual]. Bastau, Almaty, 2016, 224 p.
Laitinen M., Fatemi M., Lundberg J. Size Matters Size Matters: Digital Social Networks and Language Change https ://doi.org/10.3389/frai.2020.00046.
Limor Raviv, Antje Meyer, Shiri Lev-Ari. The Role of Social Network Structure in the Emergence of Linguistic Structure. -17 August 2020. https://doi.org/10.1111/cogs.12876.
Lesley Milroy. Social Network Analysis and Language Change: Introduction. https://doi.org/10.1076/1382-5577(200012)4:3; 1-S; FT217.
Polishchuk O., Vitiuk I., Kovtun N., Fed V. Memes as the phenomenon of modern digital culture. Wisdom 2, 45-55, (2015).
Shoibekova G., Yermekova T., Satbekova A, Odanova S., Malik M. Latin borrowing as a linguistis problem: approaches, reasons, typology. XLinguae, Volime 13 Issue2, April 2020, ISSN1337-8384, ISSN2453 -711X. – P.149-156.
