VR-мазмұны журналистиканы трансформациялау құбылысы ретінде
DOI:
https://doi.org/10.26577/HJ.2021.v59.i1.08Аннотация
VR технологияларын заманауи цифрлық медиа өндірісінде қолдану – бұл әлемдік журна- листика теориясындағы өзекті және сонымен бірге толық түсінілмеген құбылыс. Бұл мақалада құбылыс «виртуалды шындық, 360 градустық видео, графикалық визуализация және оларды медиа өндірісінде қолдану» ретінде қарастырылады.
Автордың пікірінше, көптеген зерттеушілер виртуалды ортада жаңа медиа-презентацияларды дамыту үшін заманауи теориялық зерттеулердің қажеттілігін көрсетеді. Өзбекстанда бұл бағытта VR мазмұнының теориялық зерттеулері мен практикалық қолданылуы жоқ болғандықтан, бұл зерттеу шетелдік медиа сарапшылардың ғылыми талдаулары мен практикалық тәжірибелеріне негізделген. Атап айтқанда, автор сәулет, өнеркәсіп, өндіріс сияқты салаларда заманауи техно- логияларды қолданудың тиімділігіне назар аударады және Өзбекстандағы университеттердің маркетингтік белсенділігін арттырады. Журналистика саласында феноменальды визуализацияның жаңа көріністерін, мысалы, иммерсивті технологияларды зерттеу, VR технологиясының мүм- кіндіктері мен болашағы ретінде, мақала авторының пікірінше, өзекті мәселе болып қала береді. Мақаланың мақсаты – журналистика практиктері мен теоретиктеріне сандық медиа плат-
формалардың бірі ретінде VR технологиясының маңыздылығы туралы түсінік беру.
Тақырыптың өзектілігі ғылыми тұрғыдан жаңа технологиялық форматты журналистік мате- риалды дайындаудағы иммерсивтілік ретінде зерттеуде жатыр.
Зерттеу әдістемесіне отандық және шетелдік медиа-сарапшылардың зерттеулеріне негіз- делген университеттер мен медиа ұйымдардың тәжірибесін талдау негізінде виртуалды шындық технологияларын зерттеудің теориялық және салыстырмалы талдауы кіреді.
Автор VR технологиялары құбылысы Өзбекстанның медиа кеңістігінде теориялық түсіну мен практикалық қолдануды білдіреді деп санайды.
Зерттеу нәтижелері еліміздің медиа саласында цифрлық технологиялардың дамуына белгілі бір үлес қосуға мүмкіндік береді. Осы ғылыми жұмыс нәтижелерінің практикалық маңыздылығы иммерсивтілік ретінде жаңа көрнекі форматты талдауда жатыр, ол 360 градус деңгейінде өзіндік аудио және бейне тізбегі бар бағдарламаларды құрумен қатар жүреді. Бұл пайдаланушыны оқиғаға терең сүңгуге мәжбүр етеді.
Түйін сөздер: зерттеу, виртуалды шындық, иммерсивті журналистика, журналистиканың трансформациясы, Өзбекстан.
Библиографиялық сілтемелер
Balet, O., G. Subsol and P. Torguet, editors (2001), Virtual Storytelling: Using Virtual Reality Technologies for Storytelling, International Conference on Computer Vision Systems, Avignon, 27-28 September.
Василий Великий. Беседы на шестоднев [Электронный ресурс]. URL: http://www.wco.ru/biblio/books/vasilv2/ Main.htm (дата обращения: 12.05.2020).
Виртуальность [Электронный ресурс] // Новая философская энциклопедия в 4-х т. / под ред. В. С. Стѐпина. 2001. URL: http://dic.academic.ru/dic.nsf/enc_philosophy/8106/ВИРТУАЛЬНОСТЬ (дата обращения: 12.05.2020).
Virtual Human Interaction Lab http://vhil.stanford.edu/mission/
Galimberti C., Belloni C., Cantamesse M. et al. The development of an integrated psychosocial approach to effective usability of 3D virtual environments for cybertherapy // PsychNology J. 2006. Vol. 14. N 2.
Грязнова Е. В. Философский анализ концепций виртуальной реальности [Электронный ресурс]. URL: http://www.e- notabene. ru/fr/article_278.html (дата обращения: 23.05.2020).
De La Pena, N.: Project “Hunger in Los Angeles” https://www.youtube.com/watch?v=wvXPP_0Ofzc Oct 28, 2012; Добровидова О. (2015) Этической реалити-чек для журналистской виртуальной реальности. URL: https://themedia.cen-
ter/2015/09/04/eticheskiy-realiti-chek-dlya-zhurnalistiki virtualnoy-realnosti/ (04.01.2020).
Замков А.В., Крашенинникова М.А., Лукина М.М., Цынарева Н.А. Иммерсивная журналистика: подходы к теории и проблемам образования. //Современные информационные технологии и ИТ-образование №1. 2017. Том-13// pdf https:// cyberleninka.ru/article/n/immersivnaya-zhurnalistika-podhody-k-teorii-i-problemam-obrazovaniya/viewer. Дата обращения: 29.03.2020.
Ибраева Г.Ж. (2017) Иммерсивная журналистика как новая цифровая платформа медиакоммуникации. //Вестник КазНУ, серия Журналистика № 3, 2017 1 (1). https://www.kaznu.kz/content/files/pages/ 20.pdf.
Качкаева А. и др. (2017) Мультимедийная журналистика. Учебник. ВШЭ. – М., ‒ 277 с. https://id.hse.ru/data/2017/ pdf. Концепция национальной стратегии «Цифровой Узбекистан-2030». https://regulation.gov.uz/ru/document/10574.
Корнев М. Виртуальное для реального: новые измерения. URL: http://jrnlst.ru/content/virtualnoe-dlya-realnogo-novyeiz- mereniya. дата обращения:20.05.2020.
Coffey, A.J., et al. (2013), «New Media Environments’ Comparative Effects Upon Intercultural Sensitivity: A FiveDimensional Analysis», International Journal of Intercultural Relations 37 (5): 605-627.
Kroker A. Data trash. The theory of the virtual class / Kroker A., Weinstein M. – Montreal : New world perspectives, 1994. – 176 p.
Маклюэн М. Понимание медиа: Внешние расширения человека [Текст] / М. Маклюэн / пер. с англ. В. Николаева. – М.; Жуковский: КАНОНпресс-Ц, Кучково поле, 2003. – 464 с.
Муминов Ф., Баротов Ш. Очиқ ахборот тизимларида ахборот-психологик хавфсизлик. – Т.: Янги авлод. 2013 й. – С-191. Newbold Chr., Boyd-Barrett О., Van den Bulck Н. //The Media Book//A member of the Hodder Headline Group LONDON Co- published in the United States of America by Oxford University Press Inc., New York. https://monoskop.org/images/3/38/The_Media_Book_2002.pdf.
Nowak K.L., Biocca F. The effect of the agency and anthropomorphism on users’ sense of telepresence, copresence, and social presence in virtual environments // Presence. 2003. Vol. 12. N 5.
Самухин А.Х. Три подхода к трактовке виртуальности //Грамота. 2014 №3 (41). Тамбов// https://www.gramota.net/ar- ticles/issn_1997-292X_2014_3-1_37.pdf (дата обращения:16.09.2020).
Севальников А. Ю. Онтология Аристотеля и квантовая реальность [Электронный ресурс]. URL: http://www.polygnozis. ru/ default.asp?num=6&num2=306 (дата обращения: 12.05.2020).
Смолин А.А., Жданов Д.Д. (2018) Системы виртуальной, дополненной и смешанной реальности / Университет ИТМО, Санкт-Петербург. https://books.ifmo.ru/file/pdf/2321.pdf.
Усенков Д.Ю. Виртуальная реальность. //Компьютерные инструменты в образовании. №5, 2006// https://cyberleninka.ru/ article/n/virtualnaya-realnost-1/viewer.
Hardee G.M. Immersive Journalism in VR: Four Theoretical Domains for Researching a Narrative Design Framework.
Research Gate, 2016. URL: https://www.researchgate.net/publication/304055227
Schmitz Weiss A. (2009), “Virtual Worlds: Where the Journalist and the Avatar Combine, New Research Paradigm for Jour- nalism Scholarship, Professional Journalism Training” article presented at the International Communication Association’s Annual Conference, May 21.
https://www.ebay.com/sch/i.html?_nkw=immersive%20vr. Дата обращения: 23.04.2020 https://www.youtube.com/watch?v=wvXPP_0Ofzc (дата обращения: 20.02.2018) https://www.youtube.com/watch?v=S5XXsRuMPIU
References
Balet, O., G. Subsol and P. Torguet, editors (2001), Virtual Storytelling: Using Virtual Reality Technologies for Storytelling, International Conference on Computer Vision Systems, Avignon, 27-28 September.
Vasilii Velikii. Besedy na shestodnev [Conversations for six days] [Elektronnyi resurs]. URL: http://www.wco.ru/biblio/books/ vasilv2/ Main.htm (data obrashcheniya: 12.05.2020) (in Russian).
Virtual’nost’ [virtuality] [Elektronnyi resurs] // Novaya filosofskaya entsiklopediya v 4-kh t. / pod red. V. S. Stѐpina. 2001. URL: http://dic.academic.ru/dic.nsf/enc_philosophy/8106/VIRTUAL’’NOST’’ (data obrashcheniya: 12.05.2020) (in Russian).
Virtual Human Interaction Lab http://vhil.stanford.edu/mission/
Galimberti C., Belloni C., Cantamesse M. et al. The development of an integrated psychosocial approach to effective usability of 3D virtual environments for cybertherapy // PsychNology J. 2006. Vol. 14. N 2.
Gryaznova E. V. Filosofskii analiz kontseptsii virtual’noi real’nosti [Philosophical analysis of the concept of virtual reality] [Elektronnyi resurs]. URL: http://www.e-notabene. ru/fr/article_278.html (data obrashcheniya: 23.05.2020). (in Russian)
De La Pena, N.: Project “Hunger in Los Angeles” https://www.youtube.com/watch?v=wvXPP_0Ofzc Oct 28, 2012; Dobrovidova O. (2015) Eticheskiii realiti-chek dlya zhurnalistskoii virtual’noii real’nosti [Ethical and reality check for jour-
nalism and virtual reality] URL: https://themedia.center/2015/09/04/eticheskiy-realiti-chek-dlya-zhurnalistiki virtualnoy-realnosti/ (04.01.2020). (in Russian)
Zamkov A.V., Krasheninnikova M.A., Lukina M.M., Tsynareva N.A. Immersivnaya zhurnalistika: podkhody k teorii i prob- lemam obrazovaniya [Immersive journalism: approaches to the theory and problems of education] //Sovremennye informatsionnye tekhnologii i IT-obrazovanie №1. 2017. Tom-13// pdf https://cyberleninka.ru/article/n/immersivnaya-zhurnalistika-podhody-k-teor- ii-i-problemam-obrazovaniya/viewer. Data obrashcheniya: 29.03.2020. (in Russian)
Ibraeva G.Zh. (2017) Immersivnaya zhurnalistika kak novaya tsifrovaya platforma mediakommunikatsii [Immersive journal- ism as a new digital media communication platform] //Vestnik KazNU, seriya Zhurnalistika № 3, 2017 1 (1). https://www.kaznu.kz/ content/files/pages/ 20.pdf. (in Russian)
Kachkaeva A; i avtory (2017) Mul’timediinaya zhurnalistika. [Multimedia journalism] Uchebnik. VShE, Moskva, . 277p. https://id.hse.ru/data/2017/ pdf. (in Russian)
Kontseptsiya natsional’noi strategii «Tsifrovoi Uzbekistan.2030». [Concept of the national strategy “Digital Uzbekistan. 2030”] https://regulation.gov.uz/ru/document/10574. (in Russian)
Kornev M. Virtual’noe dlya real’nogo: novye izmereniya. [Virtual for real: new dimensions] URL: http://jrnlst.ru/content/ virtualnoe-dlya-realnogo-novyeizmereniya. data obrashcheniya:20.05.2020. (in Russian)
Coffey, A.J., et al. (2013), “New Media Environments’ Comparative Effects Upon Intercultural Sensitivity: A FiveDimensional Analysis”, International Journal of Intercultural Relations 37 (5): 605-627.
Kroker A. Data trash. The theory of the virtual class / Kroker A., Weinstein M. — Montreal : New world perspectives, 1994.— 176 p.
Maklyuen M. Ponimanie media: Vneshnie rasshireniya cheloveka [Understanding Media: External Human Extensions] [Tekst]
/ M. Maklyuen / per. s angl. V. Nikolaeva. M.; Zhukovskii: KANONpress-Ts, Kuchkovo pole, 2003. 464 p. (in Russian)
Muminov F., Barotov Sh. Ochiқ akhborot tizimlarida akhborot-psikhologik khavfsizlik. [Information and psychological secu- rity in open information spaces] T.: Yangi avlod. 2013 i. 191p. (in Uzbek)
Newbold Chr., Boyd-Barrett О., Van den Bulck Н. //The Media Book//A member of the Hodder Headline Group LONDON Co- published in the United States of America by Oxford University Press Inc., New York. https://monoskop.org/images/3/38/The_Me- dia_Book_2002.pdf.
Nowak K.L., Biocca F. The effect of the agency and anthropomorphism on users’ sense of telepresence, copresence, and social presence in virtual environments // Presence. 2003. Vol. 12. N 5.
Samukhin A.Kh. Tri podkhoda k traktovke virtual’nosti [Three approaches to the interpretation of virtuality] //Gramota. 2014
№3 (41). Tambov// https://www.gramota.net/articles/issn_1997-292X_2014_3-1_37.pdf (data obrashcheniya:16.09.2020). (in Rus- sian)
Seval’nikov A. Yu. Ontologiya Aristotelya i kvantovaya real’nost’ [Aristotle’s Ontology and Quantum Reality] [Elektronnyi resurs]. URL: http://www.polygnozis.ru/ default.asp?num=6&num2=306 (data obrashcheniya: 12.05.2020). (in Russian)
Smolin A.A., Zhdanov D.D. (2018) Sistemy virtual’noi, dopolnennoi i smeshannoi real’nosti. [Virtual, augmented and mixed reality systems] Universitet ITMO, Sankt-Peterburg. https://books.ifmo.ru/file/pdf/2321.pdf. (in Russian)
Usenkov D.Yu. Virtual’naya real’nost’. [The virtual reality] //Komp’yuternye instrumenty v obrazovanii. №5, 2006// https:// cyberleninka.ru/article/n/virtualnaya-realnost-1/viewer. (in Russian)
Hardee G.M. Immersive Journalism in VR: Four Theoretical Domains for Researching a Narrative Design Framework.
Research Gate, 2016. URL: https://www.researchgate.net/publication/304055227
Schmitz Weiss, A. (2009), “Virtual Worlds: Where the Journalist and the Avatar Combine, New Research Paradigm for Jour- nalism Scholarship, Professional Journalism Training” article presented at the International Communication Association’s Annual Conference, May 21.
https://www.ebay.com/sch/i.html?_nkw=immersive%20vr. (23.04.2020)
https://www.youtube.com/watch?v=wvXPP_0Ofzc (20.02.2018) https://www.youtube.com/watch?v=S5XXsRuMPIU
Василий Великий. Беседы на шестоднев [Электронный ресурс]. URL: http://www.wco.ru/biblio/books/vasilv2/ Main.htm (дата обращения: 12.05.2020).
Виртуальность [Электронный ресурс] // Новая философская энциклопедия в 4-х т. / под ред. В. С. Стѐпина. 2001. URL: http://dic.academic.ru/dic.nsf/enc_philosophy/8106/ВИРТУАЛЬНОСТЬ (дата обращения: 12.05.2020).
Virtual Human Interaction Lab http://vhil.stanford.edu/mission/
Galimberti C., Belloni C., Cantamesse M. et al. The development of an integrated psychosocial approach to effective usability of 3D virtual environments for cybertherapy // PsychNology J. 2006. Vol. 14. N 2.
Грязнова Е. В. Философский анализ концепций виртуальной реальности [Электронный ресурс]. URL: http://www.e- notabene. ru/fr/article_278.html (дата обращения: 23.05.2020).
De La Pena, N.: Project “Hunger in Los Angeles” https://www.youtube.com/watch?v=wvXPP_0Ofzc Oct 28, 2012; Добровидова О. (2015) Этической реалити-чек для журналистской виртуальной реальности. URL: https://themedia.cen-
ter/2015/09/04/eticheskiy-realiti-chek-dlya-zhurnalistiki virtualnoy-realnosti/ (04.01.2020).
Замков А.В., Крашенинникова М.А., Лукина М.М., Цынарева Н.А. Иммерсивная журналистика: подходы к теории и проблемам образования. //Современные информационные технологии и ИТ-образование №1. 2017. Том-13// pdf https:// cyberleninka.ru/article/n/immersivnaya-zhurnalistika-podhody-k-teorii-i-problemam-obrazovaniya/viewer. Дата обращения: 29.03.2020.
Ибраева Г.Ж. (2017) Иммерсивная журналистика как новая цифровая платформа медиакоммуникации. //Вестник КазНУ, серия Журналистика № 3, 2017 1 (1). https://www.kaznu.kz/content/files/pages/ 20.pdf.
Качкаева А. и др. (2017) Мультимедийная журналистика. Учебник. ВШЭ. – М., ‒ 277 с. https://id.hse.ru/data/2017/ pdf. Концепция национальной стратегии «Цифровой Узбекистан-2030». https://regulation.gov.uz/ru/document/10574.
Корнев М. Виртуальное для реального: новые измерения. URL: http://jrnlst.ru/content/virtualnoe-dlya-realnogo-novyeiz- mereniya. дата обращения:20.05.2020.
Coffey, A.J., et al. (2013), «New Media Environments’ Comparative Effects Upon Intercultural Sensitivity: A FiveDimensional Analysis», International Journal of Intercultural Relations 37 (5): 605-627.
Kroker A. Data trash. The theory of the virtual class / Kroker A., Weinstein M. – Montreal : New world perspectives, 1994. – 176 p.
Маклюэн М. Понимание медиа: Внешние расширения человека [Текст] / М. Маклюэн / пер. с англ. В. Николаева. – М.; Жуковский: КАНОНпресс-Ц, Кучково поле, 2003. – 464 с.
Муминов Ф., Баротов Ш. Очиқ ахборот тизимларида ахборот-психологик хавфсизлик. – Т.: Янги авлод. 2013 й. – С-191. Newbold Chr., Boyd-Barrett О., Van den Bulck Н. //The Media Book//A member of the Hodder Headline Group LONDON Co- published in the United States of America by Oxford University Press Inc., New York. https://monoskop.org/images/3/38/The_Media_Book_2002.pdf.
Nowak K.L., Biocca F. The effect of the agency and anthropomorphism on users’ sense of telepresence, copresence, and social presence in virtual environments // Presence. 2003. Vol. 12. N 5.
Самухин А.Х. Три подхода к трактовке виртуальности //Грамота. 2014 №3 (41). Тамбов// https://www.gramota.net/ar- ticles/issn_1997-292X_2014_3-1_37.pdf (дата обращения:16.09.2020).
Севальников А. Ю. Онтология Аристотеля и квантовая реальность [Электронный ресурс]. URL: http://www.polygnozis. ru/ default.asp?num=6&num2=306 (дата обращения: 12.05.2020).
Смолин А.А., Жданов Д.Д. (2018) Системы виртуальной, дополненной и смешанной реальности / Университет ИТМО, Санкт-Петербург. https://books.ifmo.ru/file/pdf/2321.pdf.
Усенков Д.Ю. Виртуальная реальность. //Компьютерные инструменты в образовании. №5, 2006// https://cyberleninka.ru/ article/n/virtualnaya-realnost-1/viewer.
Hardee G.M. Immersive Journalism in VR: Four Theoretical Domains for Researching a Narrative Design Framework.
Research Gate, 2016. URL: https://www.researchgate.net/publication/304055227
Schmitz Weiss A. (2009), “Virtual Worlds: Where the Journalist and the Avatar Combine, New Research Paradigm for Jour- nalism Scholarship, Professional Journalism Training” article presented at the International Communication Association’s Annual Conference, May 21.
https://www.ebay.com/sch/i.html?_nkw=immersive%20vr. Дата обращения: 23.04.2020 https://www.youtube.com/watch?v=wvXPP_0Ofzc (дата обращения: 20.02.2018) https://www.youtube.com/watch?v=S5XXsRuMPIU
References
Balet, O., G. Subsol and P. Torguet, editors (2001), Virtual Storytelling: Using Virtual Reality Technologies for Storytelling, International Conference on Computer Vision Systems, Avignon, 27-28 September.
Vasilii Velikii. Besedy na shestodnev [Conversations for six days] [Elektronnyi resurs]. URL: http://www.wco.ru/biblio/books/ vasilv2/ Main.htm (data obrashcheniya: 12.05.2020) (in Russian).
Virtual’nost’ [virtuality] [Elektronnyi resurs] // Novaya filosofskaya entsiklopediya v 4-kh t. / pod red. V. S. Stѐpina. 2001. URL: http://dic.academic.ru/dic.nsf/enc_philosophy/8106/VIRTUAL’’NOST’’ (data obrashcheniya: 12.05.2020) (in Russian).
Virtual Human Interaction Lab http://vhil.stanford.edu/mission/
Galimberti C., Belloni C., Cantamesse M. et al. The development of an integrated psychosocial approach to effective usability of 3D virtual environments for cybertherapy // PsychNology J. 2006. Vol. 14. N 2.
Gryaznova E. V. Filosofskii analiz kontseptsii virtual’noi real’nosti [Philosophical analysis of the concept of virtual reality] [Elektronnyi resurs]. URL: http://www.e-notabene. ru/fr/article_278.html (data obrashcheniya: 23.05.2020). (in Russian)
De La Pena, N.: Project “Hunger in Los Angeles” https://www.youtube.com/watch?v=wvXPP_0Ofzc Oct 28, 2012; Dobrovidova O. (2015) Eticheskiii realiti-chek dlya zhurnalistskoii virtual’noii real’nosti [Ethical and reality check for jour-
nalism and virtual reality] URL: https://themedia.center/2015/09/04/eticheskiy-realiti-chek-dlya-zhurnalistiki virtualnoy-realnosti/ (04.01.2020). (in Russian)
Zamkov A.V., Krasheninnikova M.A., Lukina M.M., Tsynareva N.A. Immersivnaya zhurnalistika: podkhody k teorii i prob- lemam obrazovaniya [Immersive journalism: approaches to the theory and problems of education] //Sovremennye informatsionnye tekhnologii i IT-obrazovanie №1. 2017. Tom-13// pdf https://cyberleninka.ru/article/n/immersivnaya-zhurnalistika-podhody-k-teor- ii-i-problemam-obrazovaniya/viewer. Data obrashcheniya: 29.03.2020. (in Russian)
Ibraeva G.Zh. (2017) Immersivnaya zhurnalistika kak novaya tsifrovaya platforma mediakommunikatsii [Immersive journal- ism as a new digital media communication platform] //Vestnik KazNU, seriya Zhurnalistika № 3, 2017 1 (1). https://www.kaznu.kz/ content/files/pages/ 20.pdf. (in Russian)
Kachkaeva A; i avtory (2017) Mul’timediinaya zhurnalistika. [Multimedia journalism] Uchebnik. VShE, Moskva, . 277p. https://id.hse.ru/data/2017/ pdf. (in Russian)
Kontseptsiya natsional’noi strategii «Tsifrovoi Uzbekistan.2030». [Concept of the national strategy “Digital Uzbekistan. 2030”] https://regulation.gov.uz/ru/document/10574. (in Russian)
Kornev M. Virtual’noe dlya real’nogo: novye izmereniya. [Virtual for real: new dimensions] URL: http://jrnlst.ru/content/ virtualnoe-dlya-realnogo-novyeizmereniya. data obrashcheniya:20.05.2020. (in Russian)
Coffey, A.J., et al. (2013), “New Media Environments’ Comparative Effects Upon Intercultural Sensitivity: A FiveDimensional Analysis”, International Journal of Intercultural Relations 37 (5): 605-627.
Kroker A. Data trash. The theory of the virtual class / Kroker A., Weinstein M. — Montreal : New world perspectives, 1994.— 176 p.
Maklyuen M. Ponimanie media: Vneshnie rasshireniya cheloveka [Understanding Media: External Human Extensions] [Tekst]
/ M. Maklyuen / per. s angl. V. Nikolaeva. M.; Zhukovskii: KANONpress-Ts, Kuchkovo pole, 2003. 464 p. (in Russian)
Muminov F., Barotov Sh. Ochiқ akhborot tizimlarida akhborot-psikhologik khavfsizlik. [Information and psychological secu- rity in open information spaces] T.: Yangi avlod. 2013 i. 191p. (in Uzbek)
Newbold Chr., Boyd-Barrett О., Van den Bulck Н. //The Media Book//A member of the Hodder Headline Group LONDON Co- published in the United States of America by Oxford University Press Inc., New York. https://monoskop.org/images/3/38/The_Me- dia_Book_2002.pdf.
Nowak K.L., Biocca F. The effect of the agency and anthropomorphism on users’ sense of telepresence, copresence, and social presence in virtual environments // Presence. 2003. Vol. 12. N 5.
Samukhin A.Kh. Tri podkhoda k traktovke virtual’nosti [Three approaches to the interpretation of virtuality] //Gramota. 2014
№3 (41). Tambov// https://www.gramota.net/articles/issn_1997-292X_2014_3-1_37.pdf (data obrashcheniya:16.09.2020). (in Rus- sian)
Seval’nikov A. Yu. Ontologiya Aristotelya i kvantovaya real’nost’ [Aristotle’s Ontology and Quantum Reality] [Elektronnyi resurs]. URL: http://www.polygnozis.ru/ default.asp?num=6&num2=306 (data obrashcheniya: 12.05.2020). (in Russian)
Smolin A.A., Zhdanov D.D. (2018) Sistemy virtual’noi, dopolnennoi i smeshannoi real’nosti. [Virtual, augmented and mixed reality systems] Universitet ITMO, Sankt-Peterburg. https://books.ifmo.ru/file/pdf/2321.pdf. (in Russian)
Usenkov D.Yu. Virtual’naya real’nost’. [The virtual reality] //Komp’yuternye instrumenty v obrazovanii. №5, 2006// https:// cyberleninka.ru/article/n/virtualnaya-realnost-1/viewer. (in Russian)
Hardee G.M. Immersive Journalism in VR: Four Theoretical Domains for Researching a Narrative Design Framework.
Research Gate, 2016. URL: https://www.researchgate.net/publication/304055227
Schmitz Weiss, A. (2009), “Virtual Worlds: Where the Journalist and the Avatar Combine, New Research Paradigm for Jour- nalism Scholarship, Professional Journalism Training” article presented at the International Communication Association’s Annual Conference, May 21.
https://www.ebay.com/sch/i.html?_nkw=immersive%20vr. (23.04.2020)
https://www.youtube.com/watch?v=wvXPP_0Ofzc (20.02.2018) https://www.youtube.com/watch?v=S5XXsRuMPIU
Жүктелулер
Как цитировать
Saidova, M. (2021). VR-мазмұны журналистиканы трансформациялау құбылысы ретінде. Журналистика сериясы, 59(1), 74–83. https://doi.org/10.26577/HJ.2021.v59.i1.08
Шығарылым
Бөлім
Ақпарат әлемі
