Жасөспірімдердің рухани құндылықтарын қалыпастыруында әлеуметтік желінің әсері
DOI:
https://doi.org/10.26577/HJ.2021.v62.i4.05Аннотация
Мақалада қазіргі интернеттің, әлеуметтік желілердің жастардың оң немесе теріс әсері туралы сөз қозғалған. Цифрлық қоғамды дамыту контексінде жастар ерекше әлеуметтік топ ретінде мемлекет пен қоғамның дамуында шешуші рөл атқарады. Жастар – Қазақстанның болашағы, денсаулық, зияткерлік белсенділік және ұтқырлық тұрғысынан халықтың басқа топтарынан айтарлықтай ерекшеленетін ұрпақ. Кез-келген зерттеу контекстінде жастардың әрбір жеке өкілін әлеуметтік қалыптасу мен дамудың өзіндік ерекшелігі бар нақты адам ретінде қарастыру қажет. Әлеуметтік желілер арқылы адамдар тек байланысып қана қоймай, кеңестерімен, кәсіби дағдыларымен бөліседі, өз қызметін дамытады, мәмілелер жасайды және зерттеулер жүргізеді. Мақсаты: Әлеуметтік желілердің қазіргі жастар бойында рухани құндылықтарды қалыптастыруға әсер ету ерекшелігін талдау. Ғылыми идеялар: Әлеуметтік желілердің дамыуы біздің өмірімізді жеңілдетіп қана қоймай, теріс әсерлерін де тигізуде. Зерттеу барысында кері ықпалын зерттеп, оны оң жағынан пайдалануды қарастырамыз. Біз ақпараттың үлкен ағымы жас адамның санасына қалай әсер ететінін көреміз. Зерттеу нәтижелері: Мақалада жастардың санасына әлеуметтік құндылықтарды негіздеуде ақпараттық коммуникациялық технологиялардың алатын орны жайлы жан-жақты сараптама жасалған. Зерттеудің құндылығы – мақалада әлеуметтік желілердің қазіргі жастардың құндылықтар жүйесін қалыптастыруға теріс әсер ету тәжірибесі жан-жақты көрсетілген, әлеуметтік медианың әсері екіұшты: теріс әсері неғұрлым өткір, күшті және терең. Олар теріс салдарға әкеледі. Қазақстандық жастар санасында әлеуметтік маңызы бар құндылықтардың қатарынан индивидуалистік мінез-құлық белгілерін байқауға болады.
Түйінді сөздер: интернет, әлеуметтік желі, ақпараттық қоғам, компьютерлік сауаттылық, қашықтықтан оқу
Библиографиялық сілтемелер
2 Еркежан Айтқызы. Әлеуметтік желі – ақпарат алаңы һәм табыс көзі
// Егемен Қазақстан, 05.02.2020 г. / https://egemen.kz/article/219769-aleumettik-dgeli-%E2%80%93-aqparat-alanhy-qam-tabys-kozi
3 Мунтян П. Влияние сети Интернет на развитие человека как психологическая проблема: (http://psynet.carfax.ru)
4 Насимов М. О., Қоғам өміріндегі әлеуметтік желілердің рөлі/ М.О. Насимов, Б.Ж. Паридинова. – Мәтін: непосредственный// Молодой ученый. – 2015. - №7.2 (87.2) – 26-28
5 Сидоров А.И., Мухарлямова А.Ю. Социальные сети и их влиятние на молодежь // Заманауи ғылыми технологиялар. – 2013. – № 7-2. – б. 219.
6 A. Marchant et al., “A systematic review of the relationship between internet use, self-harm and suicidal behaviour in young people: The good, the bad and the unknown,” PLoS One, vol. 12, no. 8, pp. 1–26, 2017, doi: 10.1371/journal.pone.0181722. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0181722
7 Ashavidya Kusuma, Impact of Social Media On Youth, 2020. https://www.researchgate.net/publication/347437746
8. J. Nesi, “The Impact of Social Media on Youth Mental Health: Challenges and Opportunities,” N. C. Med. J., vol. https://www.ncmedicaljournal.com/content/ncm/81/2/116.full.pdf
9. G. A. Kumar and A. Ravi Kumar, “A study on impact of social media on academic performance,” Int. J. Manag., vol. 11, no. 1, pp. 15–21, 2020, doi: 10.34218/IJM.11.1.2020.003.
10. L. Garey, S. J. Japuntich, K. M. Nelson, and L. A. J. ScottSheldon, “Using Social Media to Recruit Youth Who Use Electronic Cigarettes,” Am. J. Health Behav., vol. 44, no. 4, pp. 488–498, 2020, doi: 10.5993/AJHB.44.4.10
11. D. Nordfors Innovation journalism, attention work, and the innovation economy. A Review of the Innovation Journalism Initiative 2003-2009 Archived 2012-03-16 at the Wayback Machine Innovation Journalism Vol.6 No.1. 2009
12. Craig Carrol Innovation Journalism (chapter) Encyclopedia of Journalism Ed. Christopher H. Sterling. Thousand Oaks, Calif.: SAGE Reference, 2009.
13. Ilene R. Berson, Michael J. Berson Challenging Online Behaviors of Youth: Findings From a Comparative Analysis of Young People in the United States and New Zealand. 2005
14. Joinson, A. N. (1998). Causes and implications of disinhibited behavior on the Internet. In J. Gackenbach (Ed.), Psychology and the Internet: Intrapersonal, interpersonal and transpersonal implications (pp. 43-60). New York: Academic Press.
15. McKenna, K. Y. A. ,&Bargh, J. A. (2000). Plan 9 from cyberspace: The implications of the Internet for personality and social psychology. Personality and Social Psychology Review, 4(1), 57-75.
References
1. Ashavidya Kusuma, Impact of Social Media On Youth, 2020. https://www.researchgate.net/publication/347437746
2. A. Marchant et al., “A systematic review of the relationship between internet use, self-harm and suicidal behaviour in young people: The good, the bad and the unknown,” PLoS One, vol. 12, no. 8, pp. 1–26, 2017, doi: 10.1371/journal.pone.0181722. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0181722
3. Craig Carrol Innovation Journalism (chapter) Encyclopedia of Journalism Ed. Christopher H. Sterling. Thousand Oaks, Calif.: SAGE Reference, 2009.
4. D. Nordfors INNOVATION JOURNALISM, ATTENTION WORK, AND THE INNOVATION ECONOMY. A Review of the Innovation Journalism Initiative 2003-2009 Archived 2012-03-16 at the Wayback Machine Innovation Journalism Vol.6 No.1. 2009
5. Erkezhan Ajtqyzy. Әleumettіk zhelі – aқparat alany һam tabys kozі // Egemen Qazaqstan, 05.02.2020 g. /[Social network-a platform for information and a source of income] https://egemen.kz/article/219769-aleumettik-dgeli-%E2%80%93-aqparat-alanhy-qam-tabys-kozi
6. Gubanov D.A., Novikov D.A., CHkhartishvili A.T. Social'nye seti: modeli informacionnogo vliyaniya, upravleniya i protivoborstva / bas korr. RAN D.A. Novikova. [Social networks: models of information influence, management and confrontation] M.: Baspa: fizika-matematikalyq adebiet, 2010. — 228 b.
7. Joinson, A. N. (1998). Causes and implications of disinhibited behavior on the Internet. In J. Gackenbach (Ed.), Psychology and the Internet: Intrapersonal, interpersonal and transpersonal implications (pp. 43-60). New York: Academic Press.
8. G. A. Kumar and A. Ravi Kumar, “A study on impact of social media on academic performance,” Int. J. Manag., vol. 11, no. 1, pp. 15–21, 2020, doi: 10.34218/IJM.11.1.2020.003.
9. J. Nesi, “The Impact of Social Media on Youth Mental Health: Challenges and Opportunities,” N. C. Med. J., vol. https://www.ncmedicaljournal.com/content/ncm/81/2/116.full.pdf
10. Joinson, A. N. (1998). Causes and implications of disinhibited behavior on the Internet. In J. Gackenbach (Ed.), Psychology and the Internet: Intrapersonal, interpersonal and transpersonal implications (pp. 43-60). New York: Academic Press.
11. Ilene R. Berson, Michael J. Berson Challenging Online Behaviors of Youth: Findings From a Comparative Analysis of Young People in the United States and New Zealand. 2005
12. L. Garey, S. J. Japuntich, K. M. Nelson, and L. A. J. ScottSheldon, “Using Social Media to Recruit Youth Who Use Electronic Cigarettes,” Am. J. Health Behav., vol. 44, no. 4, pp. 488–498, 2020, doi: 10.5993/AJHB.44.4.10
13. Muntyan P. Vliyanie seti Internet na razvitie cheloveka kak psihologicheskaya problema: [The influence of the Internet on human development as a psychological problem] http://psynet.carfax.ru /
14. Nasimov M. O., Qoғam omіrіndegі aleumettіk zhelіlerdіn rolі/ M.O. Nasimov, B.ZH. Paridinova. – Mәtіn: neposredstvennyj [The role of social networks in the life of society]// Molodoj uchenyj. – 2015. - №7.2 (87.2) – 26-28
15. Sidorov A.I., Muharlyamova A.YU. Social'nye seti i ih vliyatnie na molodezh' [Social networks and their impact on young people]// Zamanaui gylymi tekhnologiyalar. – 2013. – № 7-2. – b. 219.
