Төтенше жағдай кезеңіндегі дағдарыстық коммуникация (әл-Фараби атындағы ҚазҰУ мысалында)
DOI:
https://doi.org/10.26577/HJ.2022.v66.i4.04Аннотация
Қазақстандағы жоғары оқу орындары өз қызметкерлері мен кампустарына әсер ететін сансыз дағдарыстық жағдайлармен тиімді күресу үшін әртүрлі императивтерге тап болады. Дағдарыс – бұл ұйымды бұзатын және оған қауіп төндіретін күтпеген оқыс оқиға, сондай-ақ ол адамзат қолынан немесе табиғи себептерден туындауы мүмкін. Әлеуметтік желілер кампустағы дағдарысты басқарудың қуатты құралына айналды. Әлеуметтік желілер университеттердегі дағдарыстық коммуникация мамандарына наразылық білдірді. Бұл зерттеудің негізгі мақсаты университеттегі дағдарыстық қарым-қатынас тәжірибесі ретінде әлеуметтік желілердің пайдасын оқу болып табылады. Негізгі зерттеу сұрағы: «Қазақстанның жетекші көпсалалы жоғары оқу орнындарында, атап айтқанда, әл-Фараби атындағы ҚазҰУ-да дағдарысқа қарсы басқаруда әлеуметтік желілердің технологиялары қалай және қандай түрде таңдалады, жоспарланады, енгізіледі және бақыланады?». ТЖ кезеңі ретінде «2022 жылғы қаңтар қақтығысы» қарастырылуда. Осыған байланысты әлеуметтік желілер мен дағдарысты басқарудың ілеспе компоненттеріне қатысты екінші деңгейлі зерттеу сұрақтары туындайды және мыналарды қамтиды: қаңтар оқиғасы кезінде ақпарат қалай алынды, коммуникацияның қандай түрлері қолданылды? Университеттің дағдарыстық коммуникация қызметкерлері дағдарыстардың сансыз кезеңдерінде әлеуметтік желіні қалай бақылайды және қалай әрекет етеді? Осы зерттеудің нәтижелеріне әлеуметтік желілерде дағдарыстық қатынастардың сәтті интеграциялануына ықпал ететін құжаттама тәжірибесі кіреді.
Нәтижелер белгілі бір қызығушылық тудырады және оларды дағдарыстық коммуникацияны зерттеу мәселелері бойынша ғылыми зерттеулерде қолдануға болады. Жұмыс сонымен қатар қайғылы қаңтардағы оқиғалар туралы түсінікті кеңейтуге мүмкіндік береді, өйткені ол "қаңтардағы оқиғалардың инверсиялық кезеңіндегі дағдарыстық коммуникациялар"онлайн-сауалнамасының нәтижелерін ашады. Сондықтан ғылыми айналымға енгізілген нақты материал, автордың тұжырымдары, бағалары, ұсыныстары оларды зерттелетін мәселелер бойынша жалпылама еңбектер жасау кезінде пайдалануға мүмкіндік береді.
Түйінді сөздер: дағдарыстық коммуникация, әлеуметтік желілер, қаңтар қақтығысы, ТЖ кезеңі.
Библиографиялық сілтемелер
Agency for Strategic planning and reforms of the Republic of Kazakhstan Bureau of National statistics - https://stat.gov.kz/
Barton, L. (1993). Crisis in organizations. Cincinnati, OH: South-Western
Booker, L. (2014). Crisis management: Changing times for colleges. Journal of College Admission. 16-23.
Coombs, W. T. (1999). Ongoing crisis communication. Thousand Oaks, CA: Sage.
Dayton, B. W., Boin, A., Mitroff, I. I., Alpaslan, M. C., Green, S. E., Kouzmin, A., & Jarman, A. M. G. (2004). Managing crises in the twenty-first century. International Studies Review, 6(1), 165-194.
De Smet, H., Lagadec, P., & Leysen, J. (2012). Disasters out of the box: A new ballgame? Journal of Contingencies and Crisis Management, 20(3), 138-148.
Drupsteen, L. & Guldenmund, F. W., (2014). What is learning: A review of the safety literature to define learning from incidents, accidents, and disasters. The Journal of Contingencies and Crisis Management, 22(2), 81-96.
Freberg, K., Palenchar, M. J., & Veil, S. R. (2013). Managing and sharing H1N1 crisis information using social media bookmarking services. Public Relations Review, 39, 178-184.
George, A. (2005). Blogs as transformational corporate communi cation tool: Implications for crisis communication. Paper presented at the annual meeting of the Association for Business Communication, Irvine, CA.
Kathleen Fearn-Banks. Crisis Communications. 5th Edition, Routledge, 2017. DOI: https://doi.org/10.4324/9781315684857
Mitroff, I. I., Diamond, M. A., & Aplaslan, C. M. (2006). How prepared are America's colleges and universities for major crises? Assessing the state of crisis management. Change, 38(1), 60-67.
Palen, L. (2008). Online social media in crisis events. Educause Quarterly. 76-78.
Quarentelli, E. (1999). The disaster recovery process: What we know and do not know from research. Retrieved from http://dspace.udel.edu/bitstream/handle/19716/309/PP%20286.pdf?sequence=1
Schultz, F., Utz, S., & Goritz, A. (2011). Is the medium the message? Perceptions of and reactions to crisis communication via twitter, blog, and traditional media. Public Relations Review, 37, 20-27.
Sellnow, D. D., Lane, D., Littlefield, R. S., Sellnow, T. L., Wilson, B., Beauchamp, K., & Venette, S. (2014). A receiver-based approach to effective instructional crisis communication. Journal of Contingencies and Crisis Management, 1-10.
Ulmer, R. R., Seeger, M. W., & Sellnow, T. L. (2007). Effective crisis communication: Moving from crisis to opportunity. Thousand Oaks, CA: SAGE Publications.
Vihalemm, T., Kiisel, M., & Harro-Loit, H. (2012). Citizens' response patterns to warning messages. Journal of Contingencies and Crisis Management, 20(1), 13¬25.
Xu, K. & Li, W. (2012). An ethical stakeholder approach to crisis communication: A case study of foxconn's 2010 employee suicide crisis
Zdziarski, E. L., Dunkel, N. W., & Rollo, J. M. (2007). Campus Crisis Management. Hoboken, NJ: John Wiley & Sons.
Ziakas, T. (1999). Titanic and public relations: A case study. Journal of Public Relations Research, 11, 105–124
