Ғаламторда анонимді түсініктеме беруге арналған нормалар мен тыйымдар: қазақстандық БАҚ шындықтары
DOI:
https://doi.org/10.26577/HJ.2023.v67.i1.05Аннотация
Мақалада ғаламдық медианарықтың реттеуші заңнамалық нормалары мен үрдістерінің әсерінен қазақстандық веб-аудиторияның интерактивті мінез-құлқының көрінісі ретінде интернет-түсініктеме беру үрдісін іске асырудың проблемалы мәселелері қарастырылады. Сайтқа кіру мен түсініктеме шектеулері арасында корреляциялық байланыс бар екендігі дәлелденді. Зерттеу – талдаудың, синтездің, индукцияның, дедукцияның, экстраполяцияның, байқаудың, салыстырудың, Тарихи әдістің жалпы теориялық және эмпирикалық әдістерін пайдалану нақты эмпирикалық материалда (қазақстандық БАҚ сайттары) жарияланымдарға түсініктеме беруге байланысты шектеулер аясында интернет-сайттардың тұтынушылармен интерактивті байланысын жүзеге асырудың заманауи мүмкіндіктерін көрсетуге мүмкіндік берді. Бұл - біздің зерттеудің мақсаты болды. Жұмыстың ғылыми маңыздылығы белгіленген мәселелерді талдау және оларды шешудің мүмкін жолдарын ұсыну болып табылады. Осыған байланысты ғаламдық медиа нарық үрдістерінің Интернеттің қазақстандық сегментінде медиа мінез-құлық қалыптастыруға әсері әдіснамалық тұрғыдан зерттелуде. Жұмыстың негізгі қорытындылары қазақстандық БАҚ сайттарында және әлеуметтік желілерде интернет-түсініктеме беру төңірегінде қалыптасқан жағдайды талдау нәтижелері болып табылады. Nur.kz, Azattyk.org, informburo.kz, tengrinews.kz, «Время» газеттерінің сайттары, time.kz, caravan.kz, «Костанайские новости», «Наша газета» өңірлік газеттері мен қазақстандық порталдардың медиа тұтынуын талдау еліміздің сайттарында анонимді түсініктеме беруге тыйым салу жағдайында және веб-аудиториямен интерактивті қарым-қатынас болған қазіргі жағдайда әлеуметтік желілерге көшу аномальды болып табылады деген қорытындыға әкеледі.
Мақалада ақылы жазылушылар үшін артықшылық ретінде сайтта түсініктеме беру мүмкіндігін пайдаланатын батыс елдері БАҚ-ның нақты мысалдары келтірілген. Мақалада тіркелген пайдаланушыларды ақылы абоненттерге ауыстырудың мұндай жолы басылым аудиториясының әлеуметтік белсенділігінің көрінісі тұрғысынан да жемісті бола алады, сондай-ақ ақпараттық нарықта қазіргі қазақстандық БАҚ-тың өмір сүру тәжірибесінде жемісті бола алады деп тұжырымдалған.
Кілт сөздер: интернет-түсініктеме, медиа мінез-құлық, веб-аудитория, әлеуметтік желілер, заңнамалық нормалар.
Библиографиялық сілтемелер
Almgren Susanne M., Tobias Olss. Commenting, Sharing and Tweeting News. Measuring Online News Participation // Nordicom Review 37 (2016) 2, pp. 67-81. doi:10.1515/nor-2016-0018
Goodman E. Online comment moderation: emerging best practices. The World Association of Newspapers (WAN-IFRA), 2013.
McInnis Brian, Leah Ajmani, Lu Sun, Yiwen Hou, Ziwen Zeng, and Steven P. Dow. 2021. Reporting the Community Beat: Practices for Moderating Online Discussion at a News Website. Proc. ACM Hum.-Comput. Interact. 5, CSCW2, Article 333 (October 2021), 25 pages. https://doi.org/10.1145/3476074
Kim, J., Lewis, S.C., & Watson, B.R. The Imagined Audience for and Perceived Quality of News Comments: Exploring the Perceptions of Commenters on News Sites and on Facebook. Social Media + Society, 4, 2018.
Nelson, Maria N., Thomas B. Ksiazek, and Nina Springer. 2021. Killing the Comments: Why Do News Organizations Remove User Commentary Functions? Journalism and Media 2: 572–583. https://doi.org/10.3390/journalmedia2040034.
Rehman, Khalil & Yasin, Anaa & Mahmood, Tariq & Muhammad, Mr & Saqib, Mr. (2019). SEO: A unique approach to enhance the site rank by implementing Efficient Keywords Scheme Corresponding Author. 10.7287/peerj.preprints.27609v1.
Southern L. The Times of London finds commenters are most valuable visitors. – URL: https://digiday.com/media/times-london-finds-commenters-valuable-visitors (дата обращения: 25.10.2022).
Roberts Eric. The Google PageRank Algorithm. Handout #24 CS 54N November 9, 2016. https://web.stanford.edu/class/cs54n/handouts/24-GooglePageRankAlgorithm.pdf (дата обращения: 25.10.2022).
Satchwell В. Moderation Guide, 2013. Society of Editors. University Centre, Granta Place, Cambridge
Гимельштейн А.В. Социальные сети как пространство медиареализации // Экология медиасреды: проблемы безопасности и рационального использования коммуникативных ресурсов. Материалы второй Международной научно-практической конференции. – М.: Ф-т журн. МГУ, 2016. – С. 32-33.
Градюшко А.А. Мобильная журналистика в контексте новой медийной экосистемы // Экология медиасреды: проблемы безопасности и рационального использования коммуникативных ресурсов. Материалы второй Международной научно-практической конференции. – М.: Ф-т журн. МГУ, 2016. – С. 33-34.
Жилавская И. В. Медиаповедение личности. Материалы к курсу. Учебное пособие. — М.: РИЦ МГГУ им. М.А. Шолохова, 2012. — 91 с.
Сабитов Д. Информационная безопасность Казахстана: защита данных и смыслов. - Астана, 2015. - 68 с.
Савельева И. В. Интернет-комментарий как вторичный текст: семиотическая модель текстопорождения // Вестник Кемеровского государственного университета. 2019. Т. 21. No 3. С. 839–849.
Сачаева Л.А. Социальные сети как платформа современных интернет-СМИ. – Челябинск: ЮУрГУ, 2019.
Степанова Л.Н. Типология комментария в условиях перехода в Сеть (на основе лексикографического анализа) // Ученые записки Таврического национального университета им. В.И. Вернадского Серия «Филология. Социальные коммуникации» Том 26 (65). № 1 – С. 398-403.
Хлынцов А. Право на онлайн-анонимность и использование шифрования в Казахстане. – URL: https://www.soros.kz/wp-content/uploads/2021/08/Хлынцов_право-на-онлайн-анонимность-и-использование-шифрования-в-Казахстане.pdf (дата обращения: 25.10.22)
References
Associated Press (2017) – Associated Press-NORC Center for Public Affairs Research | American Press Institute (2017). Paying For News: Why People Subscribe And What It Says About The Future Of Journalism. https://apnorc.org/wp-content/uploads/2020/02/Media-Insight-2017-Pay-for-News_final.pdf
Almgren Susanne M., Tobias Olss. (2016) Commenting, Sharing and Tweeting News. Measuring Online News Participation // Nordicom Review 37, 2, pp. 67-81. doi:10.1515/nor-2016-0018
Goodman E. (2013) Online comment moderation: emerging best practices. The World Association of Newspapers (WAN-IFRA).
McInnis Brian, Leah Ajmani, Lu Sun, Yiwen Hou, Ziwen Zeng, and Steven P. Dow. (2021) Reporting the Community Beat: Practices for Moderating Online Discussion at a News Website. Proc. ACM Hum.-Comput. Interact. 5, CSCW2, Article 333 (October 2021), 25 pages. https://doi.org/10.1145/3476074
Kim, J., Lewis, S.C., & Watson, B.R. (2018). The Imagined Audience for and Perceived Quality of News Comments: Exploring the Perceptions of Commenters on News Sites and on Facebook. Social Media + Society, 4.
Nelson, Maria N., Thomas B. Ksiazek, and Nina Springer. (2021) Killing the Comments: Why Do News Organizations Remove User Commentary Functions? Journalism and Media 2: 572–583. https://doi.org/10.3390/journalmedia2040034.
Rehman, Khalil & Yasin, Anaa & Mahmood, Tariq & Muhammad, Mr & Saqib, Mr. (2019). SEO: A unique approach to enhance the site rank by implementing Efficient Keywords Scheme Corresponding Author. 10.7287/peerj.preprints.27609v1.
Southern L. (2020) The Times of London finds commenters are most valuable visitors. – URL: https://digiday.com/media/times-london-finds-commenters-valuable-visitors.
Roberts Eric. The Google PageRank Algorithm. Handout #24 CS 54N November 9, 2016. https://web.stanford.edu/class/cs54n/handouts/24-GooglePageRankAlgorithm.pdf
Satchwell В. (2013) Moderation Guide. Society of Editors. University Centre, Granta Place, Cambridge.
Gimelshtejn A.V. (2016) Socialnye seti kak prostranstvo mediarealizacii [Social networks as a space for media implementation] // Ekologiya mediasredy: problemy bezopasnosti i racionalnogo ispolzovaniya kommunikativnyh resursov. Materialy vtoroj Mezhdunarodnoj nauchno-prakticheskoj konferencii. - M.: MSU Faculty of Journalism. – pp. 32-33.
Gradyushko A.A. (2016) Mobilnaya zhurnalistika v kontekste novoj medijnoj ekosistemy [Mobile journalism in the context of a new media ecosystem] // Ekologiya mediasredy: problemy bezopasnosti i racionalnogo ispolzovaniya kommunikativnyh resursov. Materialy vtoroj Mezhdunarodnoj nauchno-prakticheskoj konferencii. – M.: MSU Faculty of Journalism. – pp. 33-34.
Zhilavskaya I. V. (2012) Mediapovedenie lichnosti [Media behaviour of the individual]. Materialy k kursu. Uchebnoe posobie. — M.: RIC MSHU named after M.A. Sholohov. - 91 p.
Sabitov D. (2015) Informacionnaya bezopasnost Kazahstana: zashchita dannyh i smyslov [Information security of Kazakhstan: protection of data and meanings]. - Astana. - 68 p.
Savelyeva I. V. (2019) Internet-kommentarij kak vtorichnyj tekst: semioticheskaya model tekstoporozhdeniya [Internet comments as a secondary text: a semiotic model of text generation] // Bulletin of Kemerovo State University. Vol. 21, no 3. pp. 839–849.
Sachaeva L.A. (2019) Socialnye seti kak platforma sovremennyh internet-SMI [Social networks as a platform for modern online media]. – Chelyabinsk: SUSU, SG-521, 2019. – 67 p.
Stepanova L.N. (2019) Tipologiya kommentariya v usloviyah perekhoda v Set (na osnove leksikograficheskogo analiza) [Typology of a comment in the conditions of transition to the Network (based on lexicographic analysis)] // Uchenye zapiski Tavricheskogo nacional'nogo universiteta im. V.I. Vernadskogo. Seriya «Filologiya. Socialnye kommunikacii». Vol. 26 (65). № 1 – pp. 398-403.
Hlyncov A. (2021) Pravo na onlajn-anonimnost i ispolzovanie shifrovaniya v Kazahstane [The right to online anonymity and the use of encryption in Kazakhstan] – URL: https://www.soros.kz/wp-content/uploads/2021/08/Hlyncov_pravo-na-onlajn-anonimnost-i-ispolzovanie-shifrovaniya-v-Kazahstane.pdf
